Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: NİLAY YÜKSEL
Danışman: Hatice Paşaoğlu
Özet:
Graves’ oftalmopati (GO), Graves’ hastalığının en sık görülen tiroid dışı bulgusudur.
GO’nun ortaya çıkmasında ve prognozunda, sigaranın oksidatif stresi (OS) arttırarak önemli
bir rol oynadığı düşünülmektedir. Çalışmamızda, European Group on Graves’ Orbitopathy
(EUGOGO) kriterlerine göre orta-ciddi GO’lu olgularda, sigara kullanımının OS ve
mitokondriyal biyogenezis ile ilişkili parametreler üzerine olan etkisi araştırılmıştır. Bu
amaçla, sigara kullanan GO’lu olgular (Grup 1, n=30), sigara kullanmayan GO’lu olgular
(Grup 2, n=30), sigara kullanan sağlıklı bireyler (Grup 3, n=30), sigara kullanmayan sağlıklı
bireyler (Grup 4, n=30) olarak gruplanan olgularda seçilen biyokimyasal parametrelerin
serum düzeylerinin farklılığı değerlendirildi. Ayrıca, GO’lu olgular kendi içlerinde klinik
aktivite skorlarına göre aktif veya inaktif olarak da biyokimyasal parametreler açısından
değerlendirildi. Total anti-oksidan seviye (TAS) değerlerinin 4 grupta da istatistiksel olarak
benzer olduğu tespit edildi. Total oksidan seviye (TOS) ve OS indeksi (OSİ) değerleri, Grup
1’de diğer gruplara göre daha yüksek tespit edildi. Grup 2’deki TOS ve OSİ değerleri, Grup
3 ve 4’ten daha yüksek izlendi. Gruplar arasında, peroksizom proliferatör aktive reseptör-γ
koaktivatör 1-α (PGC-1α) düzeyleri açısından istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı.
Anti-oksidan özellikteki paraoksonaz-1 (PON-1) enzim aktivitesi, Grup 1’de en düşük; Grup
4’te en yüksek düzeyde tespit edildi. mtDNA’nın devamlılığın sağlanmasında rolü olan
mitokondriyal transkripsiyonel faktör A (MTFA)’nın düzeyleri, Grup 1’de, diğer tüm
gruplara göre daha düşük tespit edildi. Grup 1 ve 2’de aktif ve inaktif olgularda TAS ve
PGC-1α düzeyleri arasında anlamlı fark saptanmadı. TOS ve OSİ değerleri, sigara kullanan
aktif GO’lu olgularda en yüksek değerde tespit edildi. En düşük PON-1 enzim aktivitesi ve
MTFA düzeyleri, sigara kullanan GO’lu olgularda izlendi. Sonuçlarımıza göre GO’lu
olgularda sigara kullanımı, OS’yi arttıran ve bu nedenle de mitokondriyal biyogenezis
üzerine muhtemel olumsuz etki potansiyeline sahip bir risk faktörüdür.
Anahtar Kelimeler: Graves’ oftalmopati, mitokondriyal transkripsiyonal faktör A,
oksidatif stres indeksi, paraoksonaz-1, peroksizom proliferatör
aktive reseptör-γ koaktivatör 1-α, sigara kullanımı, total anti-oksidan
seviye, total oksidan seviye