Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: KEREM TEKŞEN
Danışman: Necati Cemaloğlu
Özet:
Bu
araştırmanın amacı, öğretmenlerin yaşadıkları mobbing davranışlarını sosyal ağ
analizi tekniği ile saptamak ve mobbing mağdurları ile mobbing sürecini
değerlendirmektir. Araştırma nitel ve nicel yöntemleri içeren karma bir
araştırmadır. Araştırmanın evrenini Kastamonu ilinde görev yapmakta olan 4638
öğretmen oluşturmaktadır. Evrene ilişkin örneklem küme örnekleme yöntemi ile
belirlenmiştir. Örneklem için belirlenen 30 okulda bulunan 749 öğretmenden
376’sına ulaşılmış ancak 11 anket, analiz öncesi veri tarama aşamasında
çıkartılmış, geriye kalan 365 anket ile asıl uygulamanın analizleri
yapılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Olumsuz Davranışlar Ölçeği
ve Sosyal Ağ Analizi Anketi kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS 21, AMOS
21, UCINET 6 ve NETDRAW istatistik paket programları kullanılmıştır. Araştırmadan
elde edilen bulgulara göre, mobbing okullar arasında yaygın bir şekilde
gerçekleşmemektedir. Fakat mobbing olgusu doğası gereği örgütlerde bir ya da
birkaç kurban üzerinde yaşanmaktadır. Buradan hareketle mobbing’in en yüksek
olarak yaşandığı üç okul incelendiğinde, söz konusu okullardaki sosyal ağ
yapılarında genel olarak ağ yoğunluğunun, geçişkenlik değerlerinin ve toplam
derece değerlerinin düşük olduğu belirlenmiştir. Bu durum, bu okullardaki
katılımcıların kendi içerisinde düşük düzeyde bağlı olduklarının, yoğun bir
şekilde birbirlerine bağlı olmadıklarının ve iletişimsel sorunlar
yaşadıklarının göstergesidir. Araştırmada bunun yanı sıra sosyal ağ analizi
anketinin örgütlerde yaşanan olası mobbing durumunun ve mobbing mağdurlarının
tespitinde kullanılabileceği tespit edilmiş ve araştırma sürecinde yapılan
nitel görüşmeler ile de bu bulgu desteklenmiştir.