Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Öğrenci: İBRAHİM BIÇAK
Danışman: FİGEN EREŞ
Özet:Bu araştırmanın amacı, vatandaşlık eğitimi ve vatandaşlık eğitimi sürecine yönelik öğretmen görüşlerini cinsiyet, kıdem, eğitim düzeyi, üniversitede vatandaşlık eğitimi alma ve hizmetiçi eğitime katılma durumlarına göre incelemek ve bu konuya ilişkin genel bir görüş elde etmektir. Araştırma içeriği ve amacı kapsamında daha önce yapılmadığından keşfedici araştırma türünde olup tarama modelinde betimsel bir çalışma olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemi, Çorum il merkezi ve ilçelerinden seçilen 20 Anadolu Lisesinde görevli 280 öğretmenden oluşmuştur. Örneklemin belirlenmesinde tabakalı örnekleme tekniği kullanılmıştır. Araştırmada öğretmenlerin vatandaşlık ve vatandaşlık eğitimi algılarını, mesleki hazırlık ve eğitimlerini, vatandaşlık eğitimi uygulamalarını çeşitli değişkenler açısından incelemek amacıyla Zaman (2006) tarafından geliştirilen Vatandaşlık Eğitimi Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde SPSS 15.00 programı kullanılmıştır. Analizlerde, öncelikle betimsel istatistikler (frekans, yüzde, ortalama, standart sapma) hesaplanmış ve dağılımın özellikleri ortaya konulmuştur. Demografik değişkenlere göre farklılığın analizinde ise t-testi ve varyans analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenlerin vatandaşlık eğitiminin verilme şekline yönelik bazı görüşlerinin cinsiyete göre farklılaştığı; vatandaşlık eğitiminin genel yönüne, toplumsal yönüne ve eğitim sistemindeki yerine yönelik öğretmen görüşlerinin kıdeme göre farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır. Vatandaşlık eğitimi kapsamında okullarda toplum bilincinin yer aldığı, eleştirel düşünme, öğrencilerin toplumsal aktivitelere katılımı ve toplumsal değerlerin geliştirilmesinin yer alması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Vatandaşlık eğitimi kapsamında okullarda öğretilenlere yönelik öğretmen görüşlerinin eğitim düzeyine ve hizmetiçi eğitime katılma durumlarına göre farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmen görüşlerine göre yurtsever vatandaşlık boyutunda yer alan davranışların öğrencilerin iyi birer vatandaş olabilmeleri için çok önemli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. İyi vatandaş olabilmek için öğrencilerin öğrenmesi veya yapması gerekenlere yönelik öğretmen görüşlerinin cinsiyete, kıdeme, hizmetiçi eğitime katılma durumlarına göre farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır. Vatandaşlık eğitimi planlamasında kaynakların önemine yönelik öğretmen görüşlerinin cinsiyete, kıdeme, fakültede vatandaşlık eğitimi alma durumu, eğitim durumu, hizmetiçi eğitime katılma durumuna göre farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır. Vatandaşlık eğitimi kapsamında öğretilen konuların önemine yönelik öğretmen görüşlerinin cinsiyete ve kıdeme göre farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır. Vatandaşlık eğitimi kapsamındaki konuların öğretiminde öğretmen öz-yeterliliklerinin cinsiyete, kıdeme ve hizmetiçi eğitime katılma durumlarına göre farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır. Öğrencilerin vatandaşlık eğitimi konularının ne kadarını öğrenmesine gerektiğine yönelik öğretmen görüşlerinin cinsiyete ve hizmetiçi eğitime katılma durumlarına göre farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin vatandaşlık eğitimi kapsamında en sık soru-cevap tekniği kullandıkları ve kullanılan etkinliklerin eğitim, hizmetiçi eğitime katılma ve fakültede vatandaşlık eğitimi alma durumuna göre farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır. Daha etkili bir vatandaşlık eğitimi için öğretmenlerin en çok vatandaşlık eğitimi hakkında ayrıca verilecek eğitimlere ve uzmanların konu hakkında işbirliği yapmasına ihtiyaç duydukları sonucuna ulaşılmıştır. Vatandaşlık eğitimi değerlendirmesinde öğretmenlerin en çok sözlü katılım ve sözlü değerlendirme yöntemleri kullandıkları sonucuna ulaşılmıştır. Son olarak araştırma bulguları kapsamında çeşitli öneriler sunulmuştur.