Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Ayça Ümüş ECE
Danışman: Kurtuluş Boran
Özet:
Günümüzde elektrik piyasasında tam rekabet piyasa modeline kavuşmasıyla birlikte, sahneye arz ve talep güçleri çıkmıştır. Arz ve talep güçleri arasında arz tarafında bir egemenlik görülürken talep tarafı daha âtıl kalan bir güç haline gelmiştir. Bu durum, arzın talebe göre şekillendiği bir piyasa kurgusuna sahip olunmasına neden olmuştur. Talep tarafının elektrik ticaretinde âtıl kalması, elektrik şebekesinde bir esneklik kaynağı olarak görülen talep tarafı katılımını ortaya çıkarmıştır. Talep tarafı katılımı, nihai tüketicilerin elektrik tüketim alışkanlıklarını değiştirerek tüketicileri daha az elektrik enerjisini tüketmeye teşvik etmektedir. Ayrıca tertiplenmiş talep eğrisini düzeltmek için elektrik tüketiminin kullanımının yoğun olmadığı zaman dilimine kaydırmaktadır. Bu bağlamda, ülkemizde elektrik piyasasında talep tarafı katılımı gelişme dönemindedir. Talep tarafı katılımının teşvik edilmesine yönelik düzenleyici çerçeveye, konuyla ilgili genel önerilere ve uygulama metodolojilerine ihtiyaç duyulmaktadır. Alternatif bir arz kaynağı olarak görülen talep tarafı katılımı için Avrupa Birliği uygulamaları ve mevzuat alt yapısı değerlendirilerek ülkemiz için yapılacak proaktif düzenlemelerin altı çizilmeye çalışılmıştır. Ülkemizde talep tarafının elektrik piyasasına doğrudan katılımı yoktur. Talep tarafı katılımının yürürlüğe girmesinden sonra elektrik piyasası üzerindeki etkileri değerlendirilecektir. Bu bağlamda sistem güvenilirliğinin sağlanması, fazla maliyetlerden kaçınma, enerji verimliliği, güçlü ve doğru fiyat sinyallerinin üretilmesi ve âtıl atılımların ortadan kalkması ele alınacaktır. Esneklik kaynağı olan talep tarafı katılımı modeli hayata geçirildiğinde piyasa üzerindeki olası etkileri üzerinde durulmuştur. Ayrıca talep tarafı katılımı uygulamalarının ülkemizde yaygınlaştırılması ve teşvik edilmesine ilişkin olarak düzenleyici çerçeve açısından genel öneriler sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler : Elektrik piyasası, talep tarafı katılımı, arz, talep