Döviz kurundaki oynaklığın cari açık üzerindeki etkisi: Türkiye örneği (2003-2014)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Aysel Azmaz

Danışman: NEZİR KÖSE

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Cari işlemler açığı Türkiye ekonomisinde son dönemlerde sıkça gündeme gelen ve en çok tartışılan sorunların başında gelmektedir. Bunun en önemli nedeni, cari dengenin ekonominin en önemli ve hassas bileşenlerinden biri olduğu yönündeki genel kabuldür. Cari açığın nedensellik boyutunu ele aldığımızda döviz kuru değişkeninin öne çıktığı görülmektedir. Cari açık sıcak para özelliğine sahip kısa vadeli sermaye hareketlerinin belirlediği döviz kurundan etkilenmektedir. Bu nedenden dolayı döviz kurundaki oynaklığın cari açık üzerindeki etkisi önem arz etmektedir. Bu çalışmada döviz kurundaki oynaklığın cari açık üzerinde etkisi var mıdır sorusuna yanıt aramaya çalışılmıştır. Öncelikle reel döviz kuruna ait oynaklık serisi tahmin edilmiştir. AR(4)-ARCH(1) modeli oynaklığın tespit edilmesi için uygun model olarak bulunmuştur. Elde edilen reel döviz kuru oynaklık serisi, reel döviz kuru, brent petrol fiyatları, sanayi üretim endeksi ile cari açık arasındaki ilişki vektör otoregresif (VAR) analizi ile incelenmiştir. Etki tepki analizine göre; cari açığın en çok kendi şoklarından daha sonra döviz kuru oynaklığından etkilendiği sonucuna ulaşılmıştır.Varyans ayrıştırması sonuçlarına göre; ilk dönemde cari açıkta meydana gelen değişmenin önemli bir kısmı kendisinden kaynaklıdır. Bunu reel döviz kuru oynaklığı izlemektedir. Uzun dönemde ise cari açıkta meydana gelen değişmenin önemli bir kısmı ilk dönemde olduğu gibi cari açıktan kaynaklıdır. Uzun dönemde cari açığı brent petrol fiyatları izlemektedir.