Kronik cep telefonu radyasyonu ve koruma amaçlı uygulanan melatonin' in uterusa etkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Öğrenci: CANSU ŞAHİN

Danışman: ÇİĞDEM ELMAS

Özet:

Günümüzde vazgeçilmez iletişim araçlarından biri olan cep telefonları ve onların baz istasyonları insan sağlığını olumsuz yönde etkileyen elektromanyetik radyasyon (EMR) üretmektedirler. Radyofrekans dalga şiddeti günümüzde 2100 MHz değerine ulaşmıştır. Son yıllarda koruyucu etkisi araştırılan antioksidanlar içerisinde melatonin' in en güçlü radikal tutucu özelliği öne sürüldüğünden, bu antioksidana karşı olan ilgi artmıştır. Bu bilgiler ışığında; biz de elektromanyetik alana kronik etkin kalmanın uterus dokusunda oluşturabileceği yapısal değişimleri ve bunlara melatonin' in koruyucu etkisini incelemeyi amaçladık.Çalışmamızda 24 Wistar albino cinsi dişi sıçan 4 eşit gruba ayrıldı. 90 günlük deney süresince; kontrol grubuna hiçbir uygulama yapılmaz iken, 2. gruba her gün deri altı melatonin uygulaması, 3. gruba her gün 30 dk 2100 MHz radyasyon uygulaması, 4. gruba ise radyasyon uygulamasından 40 dk önce deri altı melatonin ve 30 dk radyasyon uygulaması yapıldı ve deneklerin vücut ağırlıkları her gün ölçülerek kaydedildi. Deney bitiminde yüksek doz anestezi altında feda edilen deneklerden uterus dokusu alındı, ağırlıkları ölçüldü ve histolojik izleme yöntemlerinden geçirildi. Hematoksilen-Eozin, Masson' un üçlü ve PAS boyaları uygulandı ve ışık mikroskobunda değerlendirildi. Hematoksilen Eozin ile yapılan boyamada, kontrol grubuna ait resimlerde tüm uterus dokusu normal yapılarıyla dikkati çekiyordu. Radyasyon uygulanan grupta; epitel boyunun kontrollere karşın arttığı izlenirken, bezlerde kontrollere karşın epitel ve bağ dokuda da yaygın olarak tek çekirdekli kan hücre infiltrasyonu izleniyordu. Radyasyon + melatonin uygulanan gruplarda ise yüzey ve bez epitelleriyle bağ dokusu hücrelerinin normal yapıda olduğu ancak damarlardaki dolgunluğun varlığı ve yüzey epitelinde tek çekirdekli kan hücre infiltrasyonunun sürdüğü ayırt ediliyordu. Masson' un üçlü boyaması bulgularının, her bir grup için Hematoksilen - Eozin boyası bulgularıyla eşdeş olduğu dikkati çekiyordu. PAS boyaması bulguları değerlendirildiğinde, radyasyon grubunda epitel boyu ve bazal lamina kalınlığının diğer gruplara karşın arttığı izlendi ve bu bulgu istatistiksel olarak da desteklendi. Sonuç olarak; yüksek doz cep telefonu radyasyonunun uterus histolojik yapısına; bazal lamina kalınlaşması, epitel boyu yükselmesi ve tek çekirdekli kan hücre infiltrasyonunun tetiklenmesi gibi dejeneratif değişimlere neden olduğu; buna karşın melatonin uygulamasının bu etkiler üzerinde kısmen geri döndürücü etkisi olduğu kanısına varıldı.