Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: GÖRKEM AĞÖREN
Danışman: Tuncay Karaçay
Özet:
Aerostatik yataklar, hava sürtünmesinin oldukça düşük olmasından dolayı, yüksek hız gerektiren makinelerde, şaftların yataklanmasında tercih edilen makine elemanlarıdır. Yağlayıcı olarak havanın kullanıldığı aerostatik yataklar, düşük yük taşıma kapasitesi, düşük yatak katılığı, yüksek hava tüketimi ve zorlu imalatları yüzünden endüstriyel uygulamalarda yeterince yaygınlaşamamaktadır. Bu çalışmada aerostatik yatakların daha düşük hava tüketimi ile daha yüksek yük taşıma kapasitesine ulaşması için çok orifisli bir model önerilmiştir. Ancak geleneksel üretim yöntemleri düşünüldüğünde orifis sayısının arttırmak kolay değildir. Bu yüzden yüksek lisans tezi kapsamında çok orifisli yatakların üretilmesi için eklemeli imalat yöntemleri kullanılmıştır. Böylece orifis sayısı arttırılarak basınç dağılımı homojenleştirilecek, yatak performansları iyileştirilecek ve eklemeli imalat yönteminin kolay üretim avantajından faydalanılarak aerostatik yatakların üretimleri de kolaylaştırılacaktır. Bu tez çalışması kapsamında çok orifisli aerostatik yatak tasarımı yapılmıştır. Aerostatik yataklar mikron mertebelerinde radyal boşluklarda çalıştıkları için üretim ve kürleme parametreleri incelenerek boyutsal doğruluk sağlanmıştır. Ayrıca yatakların şaft yüzeyine uyguladığı basınç dağılımını hesaplamak için MATLAB programında geliştirilen algoritmalar ile Reynold’s denklemi çözdürülmüş ve yatak performansları incelenmiştir. Yatakların dinamik analizlerini incelemek için MATLAB programı üzerinden hareket denklemleri çözdürülmüş, zaman ve frekans tanım bölgelerinde yatakların analizleri yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler : Basınçlı hava yatakları, çoklu orifis, eklemeli imalat, SLA