Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2007
Öğrenci: CAN DOKAK
Danışman: FÜSUN ACARTÜRK
Özet:Venlafaksin Hidroklorür (HCl), majör depresif bozukluğun tedavisinde etkili bir bileşiktir. Yan etki profili ilaç piyasasındaki diğer antidepresanlar ile kıyaslandığında daha iyidir. Depresyon tedavi süresi ve maliyeti düşünülecek olursa venlafaksinin kontrollü salım yapan preparatının geliştirilmesi avantajlıdır. Çalışmamızın amacı venlafaksinin kontrollü salım yapan jenerik ilaç formülasyonunun geliştirilmesidir. Bu amaçla doğal ve sentetik polimerler kullanılmış, kontrollü salım yapan matris tipi tablet formülasyonları geliştirilmiş ve venlafaksinin salımında değişik polimerlerin etkisi incelenmiştir. Çalışmamızda farklı üretici firmalardan temin edilen Methocel (Methocel E10M CR, K15M, K15M CR, K100M ve K100M CR),Metolose (Metolose 90SH-100 SR, 90SH-4000 SR, 90SH-15000 SR ve 90SH-100000 SR) polimerleri, ksantan zamkı (Xantural 75), karagen (Gelcarin GP-812 NF) ve polivinilasetat/polivinilpirolidon (Kollidon SR) kullanılmıştır. Kullanılan polimerlerin akış özellikleri incelenmiş ve tümünün psödoplastik akış gösterdikleri bulunmuştur. Tabletler doğrudan basım yöntemine göre basılmışlardır. Formülasyonlarda venlafaksin:polimer oranı değiştirilerek polimer konsantrasyonunun salım üzerindeki etkisi araştırılmıştır. İn vitro çözünme çalışmaları distile suda, USP 26’da geciktirilmiş salım yapan preparatlar için verilmiş ortamda ve pH 6.8 fosfat tamponunda, döner sepet yöntemine göre yapılmıştır. Yapılan çözünme çalışmalarında, orijinal preparat olan Efexor® XR’a ve jenerik formülasyona göre kıyaslama benzerlik testi (f2) kullanılarak yapılmıştır.Methocel ve Metolose polimerlerinin aynı oranlarını (1:2 etkin madde:polimer) içeren tablet formülasyonları kıyaslandığında Methocel polimerlerini içeren tabletlerin orijinal preparata daha yakın salım profili sağladıkları bulunmuştur. Diğer taraftan Metolose polimerlerinin kullanıldığı tabletlerde, polimer viskozitesinin artmasıyla salımın azaldığı görülmüştür. Ayrıca tablet formülasyonlarında polimer konsantrasyonu arttıkça salımın azaldığı bulunmuştur. Yapılan çözünme çalışmaları sonucunda karagen içeren formülasyonların istenilen salım profilini sağladıkları görülmüştür. Fakat tablet renginin kahverengi olması sebebiyle sonuç formülasyon olarak kullanılmamışlardır.Ksantan zamkı içeren formülasyonlar istenilen salım profilini sağlayamamışlardır.Kollidon® SR’nin tek başına kullanıldığı tablet formülasyonları istenilen salımı gerçekleştirememişlerdir. Diğer taraftan, Kollidon® SR’nin Methocel K15M CR ile birlikte kullanıldığı formülasyonların istenilen salımı gerçekleştirdiği görülmüştür.Methocel ve Metolose polimerlerini içeren tabletlerin pH 6.8 fosfat tamponunda gerçekleştirilen şişme deneyleri sonucunda, Methocel polimerlerinden yüksek viskoziteye sahip polimerleri içeren tabletlerin, benzer viskoziteye sahip Metolose polimerlerini içeren tabletlerden daha fazla şiştikleri bulunmuştur. Ayrıca sonuç formülasyon olarak seçilen tablet formülasyonunun (E4) en yüksek şişme oranına sahip olduğu bulunmuştur. Methocel K15M CR ile Kollidon® SR polimerinin birlikte kullanıldığı formülasyonlarının (E4 ve E13) şişme davranışlarının ortam pH’sından etkilendiği bulunmuştur. Hazırlanan tüm formülasyonların Peppas eşitliği kullanılarak salım davranışları incelendiğinde ise, etkin madde salımında venlafaksinin matris dışına difüzlenmesinin ve polimerin gevşemesinin etkili olduğu bulunmuştur. Sonuç olarak, HPMC (Methocel K15M CR) ile Kollidon® SR polimerinin birlikte kullanıldığı E4 sonuç formülasyonunun orijinal preparat olan Efexor® XR’a ve jenerik formülasyona en yakın salım profilini sağladığı bulunmuştur.