Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2008
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Kadir KAPTAN
Danışman: HÜDAYİM BAŞAK
Özet:Kaynak, endüstride yaygın olarak kullanılan metallerin ergitilerek kalıcı olarak birlestirilmesini saglayan bir metottur. İlkel kaynak metotları üretim ve birlestirme uygulamaları için kolay ve ekonomik olmasına ragmen malzeme yapısında deformasyona ve faz degisikliklerine yol açtıgı için ileri teknolojide etkin bir rol alamamıstır. Bununla birlikte ilkel kaynagın bu dezavantajlarından kaçınmak için yapılan arastırmalar ve deneyler, 1991 de patentlesen sürtünme karıstırma kaynagının, malzeme özelliklerini degistirmeden ve malzemeyi ergitmeden katı ya da yarı-katı fazlarda metallerin birlestirilebilecegini göstermistir. Aynı zamanda sürtünme karıstırma kaynagının ilkel kaynak metotlarından daha dayanıklı ve güvenlidir. İyi bir kaynak kalitesi elde etmenin temeli pim tipine ve özelliklerine baglıdır. Bu çalısma ile sürtünme karıstırma kaynagında kullanılan pimlerin tasarımı ve tasarlanan pimlerin imalatı gerçeklestirilmistir. 20 farklı tipte karıstırıcı pim tasarlanmıstır. Pim tasarımlarında temel olarak 5 farklı vida (metrik, trapez, testere, kare ve yuvarlak) tipinden yola çıkarak, kanalsız, 3 kanallı ve 4 kanallı olarak 15 adet pim elde edilmistir. Vidasız olarak ta üçgen, konik, kare, 3 kanallı silindir ve 4 kanallı silindir olarak 5 adet farklı tip karıstırıcı pim tasarlanmıstır ve imalatı gerçeklestirilmistir. Yapılacak deneyler için v düzlemsel parçalar (alüminyum) ve uçlar freze tezgâhına bir baglama aparatı ile baglanmıstır. Sürtünme karıstırma kaynagı ile birlestirilen parçalardan çekme deneyi numuneleri çıkartılarak çekme deneyleri gerçeklestirilmis, mikroyapı ve mikrosertlik incelemeleri yapılarak en iyi performansı saglayan kaynak ve uç tasarımı tespit edilmistir.