Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ANABİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ŞENOL GÖRAL
Danışman: Suat Karaküçük
Özet:
Boş zaman, kısaca yetişkinler için işten, çocuklar ve öğrenciler için ise eğitim-öğretim faaliyetleri
gibi gün içinde saatler alan çalışmalardan, uykudan, ev işlerinden, öz-bakım faaliyetlerinden arta
kalan ve tamamen “özgür” olunan zaman dilimi olarak tarif edilir. Boş zaman, güdülenmeler ile
başlayıp özgürce seçimler yaparak anlamlı ve faydalı etkinliklere katılım gösterme ile sonuçlanan
bir deneyimdir. Bu deneyim, boş zamana özgü kapsamlı bir eğitim gerektirir. Boş zaman eğitimi;
boş zamana ilişkin bir farkındalık ve bilinç gelişimi vasıtası ile desteklenen, bireylerin rekreasyonel
beceri gelişimlerine ek olarak güdülenme, zaman yönetimi, problem çözme, sosyal etkileşim
becerileri vb. niteliklerini zenginleştiren bütünsel bir gelişim sürecidir. Bir işin veya vazifenin,
sonunda olumsuz durumlar yaşanma ihtimali bulunmasına rağmen gönüllü olarak geciktirilmesi
anlamına gelen erteleme davranışı, çoğunlukla bir öz-denetim kusuru olarak tanımlanır. Erteleme
davranışı, iş, eğitim, sağlık vb. yaşamın her alanına nüfuz eden yaygın bir olgudur. Özellikle
eğitimde, öğrencilerin ödev ve proje hazırlama, derse ve sınava hazırlanma gibi sorumluluklarını
yerine getirmeyi son anlara kadar geciktirmeleri şeklinde açığa çıkan akademik erteleme davranışları
yalnızca akademik başarıya zarar vermekle kalmayıp, stres, kaygı, keyifsizlik, bunalım vb. olumsuz
duygulanımlara da yol açmaktadır. Bu bilgiler ışığında, bu çalışmanın amacı; boş zaman eğitiminin,
akademik erteleme davranışlarına bir etkisinin bulunup bulunmadığının açığa çıkarılmasıdır. Nicel
yöntemde hazırlanan bu çalışmada tarama modelinden faydalanılmıştır. Araştırmaya farklı
üniversitelerden 529’u erkek ve 641’i kadın olmak üzere toplam 1170 öğrenci katılmıştır. Veri
toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen kişisel bilgi formuna ek olarak Munusturlar
(2014) tarafından geliştirilen “Boş Zaman Eğitimi Ölçeği” (α=0.82) ile Ocak ve Bulut (2015)
tarafından geliştirilen “Akademik Erteleme Davranışları Ölçeği” (α=0.95) kullanılmıştır.
Araştırmanın sonuçlarına göre; katılımcıların büyük bir çoğunluğu (%73.3) daha önce hiç boş zaman
ya da rekreasyon eğitimi nitelikli kuramsal bir ders almamışlardır. Boş zaman eğitimi nitelikli ders
alanların boş zaman eğitimi toplam puanları anlamlı biçimde daha yüksek bulunurken, ders almamış
olanların akademik erteleme toplam puanları ile birlikte sorumsuzluk alt boyutu puanları anlamlı
düzeyde daha yüksek bulunmuştur. Ayrıca katılımcıların %62.6’sı, boş zaman değerlendirme ve
rekreasyon hakkında yeterli bilgi ve beceriye ya da bu konuda herhangi bir fikre sahip olmadıklarını
belirtmişlerdir. Bir diğer bulgu; boş zamanlarını verimli bir şekilde geçirdiğini düşünenlerin boş
zaman eğitimi değerlerinin, boş zamanlarını verimli bir şekilde geçirmediğini düşünen katılımcıların
da akademik erteleme ölçeği toplam puanlarının anlamlı düzeyde daha yüksek olduğunu ortaya
koymaktadır. Ek olarak, boş zaman eğitiminin sınıf arttıkça artış, akademik erteleme davranışlarınınLeisure is defined as a residual period of time in which people feel freedom precisely to act at one’s
own will following the completion of vital and imperative activities suck as eat, sleep, work, study,
houseworks, self-care etc. Leisure behavior originates from (intrinsic and/or extrinsic) incentives and
transformed into an experience which is formed by the independent choices of useful and meaningful
leisure activities. This experience requires a leisure-specific education to reveal itself. Leisure education
is a total improvement process that enriches individuals’ time management, problem solving,
social interaction, motivation and most particularly recreation skills along with encouraging people
to acquire an awareness and conscious peculiar to leisure. Delaying a task voluntarily, even if being
conscious of potential unfavorable outcomes, is defined as procrastinaton and usually characterized
as a self-regulation failure. Procrastination is phenomenon which affects diverse life domains such
as work, education, health and so on. Particularly in education, procrastination appears as postponing
homeworks, projects, and academy-related administrative duties or preparations to courses and tests
until the last moment. This behavior not only harms the academic success but also causes students to
experience worry, anxiety, stress, depression etc. By that of this information, the purpose of this
research is to understand the relation in between leisure education and academic procrastination with
respect to different variables; and reveal the effects of leisure education on academic procrastination.
The reseach is designed on quantitative methods by adopting descriptive survey model. 1170 students
voluntarily participated in this research (641 female, 529 male) from different universities. As data
collection tools; a personal information survey developed by the researcher, Leisure Education Scale
(α=0.82) developed by Munusturlar (2014), and Academic Procrastination Scale (α=0.95) developed
by Ocak & Bulut (2015) were used. According to results; most of the participants (%73.3) have not
had taken a theoretical leisure-specific education before. With reference to this result, participants
who have had theoretical leisure education before, obtained statistically significant results (higher
points) from leisure education scale than those who have not had. Supporting the hypothesis of this
research, participants who have not had theoretical leisure education before, obtained statistically
significant results (higher points) from academic procrastionation scale than those who have had.
Also, more than half of the participants (%62.6) have stated that they either did not have sufficient
information or have no idea about leisure and recreation. Participants who consider that their leisure
time is efficient achieved significantly higher points on leisure eduation scale. On the other hand,
participants who consider that their leisure time is inefficient ahieved significantly higher points on
academic procrastination scale. Furthermore, as the class of the student increases, it is determined
that the level of leisure education increases and the level of academic procrastination decreases significantly.
As a conclusion, this research demonstrates that the leisure education (along with extrinsic
motivation, boredom, time management, and social interaction skills sub-dimensions) significantly
affects academic procrastination behaviors.
Science Code : 1301
Key Words : Leisure, Leisure Education, Academic Procrastination
ise sınıf arttıkça düşüş göstermesi yine önemli bir bulgu olarak göze çarpmaktadır. Sonuç olarak; bu
araştırma boş zaman eğitiminin (dışsal motivasyon, can sıkıntısı, sosyal etkileşim becerileri ve zaman
yönetimi alt boyutları ile) akademik erteleme davranışlarını istatistiksel olarak anlamlı düzeyde
etkilediğini ortaya koymaktadır.
Anahtar Kelimeler : Boş Zaman, Boş Zaman Eğitimi, Akademik Erteleme