Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sosyal Bilgiler Eğitimi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Mehmet Yavaş
Danışman: Bülent Akbaba
Özet:
Bu araştırmanın amacı ortaokul öğrencilerinin politik okuryazarlık kavramlarına yönelik bilişsel yapılarını ve var olan kavram yanılgılarını tespit etmektir. Betimsel tarama modelinde yürütülen araştırmanın veri toplama aracı olarak Kelime İlişkilendirme Testi (KİT) kullanılmıştır. Araştırma kapsamında Ankara ilinin merkez ilçelerinde yer alan Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı 6 ortaokuldaki 230 (126 Erkek – 104 Kadın) 7. Sınıf öğrencisinden veri toplanmıştır. Öğrencilerin Politik Okuryazarlık konusundaki bilişsel yapıları ‘’Devlet, Demokrasi, Hükümet, Seçim, Kamuoyu, Hak, Muhalefet, Özgürlük, Cumhuriyet, İdeoloji ve Sorumluluk’’ anahtar kavramlarına ilişkin verdikleri cevap kelimelerle incelenmiştir. Öğrencilerin anahtar kavramlara yönelik cevap kelime ilişkilendirmesi; devlet anahtar kavramı için vatan, demokrasi, hak ve cumhuriyet anahtar kavramları için özgürlük, hükümet anahtar kavramı için devlet, seçim ve parti anahtar kavramları için oy, kamuoyu anahtar kavramı için halk, muhalefet anahtar kavramı için karşıtlık, özgürlük anahtar kavramı için hak, ideoloji anahtar kavramı için düşünce, sorumluluk anahtar kavramı için ders çalışmak olarak yer almıştır. Verilerin analizinde öğrencilerin anahtar kavramlara vermiş oldukları cevap kelimelerin frekans tabloları oluşturulmuş ve kesme noktaları tespit edilerek kavram ağları oluşturulmuştur. Ayrıca öğrencilerden Kelime İlişkilendirme Testi (KİT) içerisinde yer alan her anahtar kavram için bilişsel yapılarını ortaya çıkartmak amacıyla bir adet cümle yazmaları istenmiştir. Anahtar kavramlara yönelik yazmış oldukları cümleler; bilimsel bilgi içeren cümleler, bilimsel olmayan ya da yüzeysel bilgi içeren cümleler ve kavram yanılgısı içeren cümleler olarak gruplara ayrılmıştır. Araştırma sonucunda öğrencilerin bilimsel olmayan ya da yüzeysel bilgilerinin çoğunlukta olduğu bununla birlikte cumhuriyet ve kamuoyu kavramlarına yönelik kavram yanılgılarının olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Sosyal Bilgiler, Politik Okuryazarlık, Ortaokul, Öğrenci