Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Emre Adıgüzel
Danışman: NİLÜFER ACAR TEK
Özet:Evde bakım hizmeti alan bireylerde beslenme durumu ve yaşam kalitesini değerlendirmek ve evde bakım hizmetleri kapsamında diyetisyenlerin sağlık hizmeti sunumuna yönelik öneriler geliştirmek amacıyla yapılan bu çalışma 90 erkek (76,2±17,39 yıl), 119 kadın (75,8±13,43) toplam 209 evde bakım hastası üzerinde yürütülmüştür. Bireylerin beslenme durumunun değerlendirilmesinde MNA ve SNAQ testleri kullanılmıştır. Katılımcıların 24 saatlik geriye dönük besin tüketimleri de kaydedilmiştir. Yaşam kalitesi değerlendirmesi için ise SF-36 sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi ölçeği kullanılmıştır. Bireylere ait MNA ve SNAQ puan ortalamaları sırasıyla 15,2±7,04 ve 1,6±2,00 olarak saptanmış ve cinsiyetlere göre önemli bir fark bulunmamıştır (p>0,05). MNA puanlarına göre erkeklerin %54,4 ü; kadınların %52,1 i malnütrisyonlu bulunmuştur. SNAQ puanlarına göre ise erkeklerin %28,9 unda; kadınların ise %25,2 sinde malnütrisyon saptanmıştır. Bireylerin %18,2 si nütrisyon desteği almaktadır. En sık rastlanan hastalıklar sırasıyla hipertansiyon (%44,5), SVO (%25,8), kalp damar hastalığı (%23,9), diyabet (%21,5), demans (%20,6), kırıklar (%17,2) ve basınç ülseridir (%16,3). SVO, demans ve basınç ülseri MNA puanını anlamlı derecede düşürmekte iken, sadece basınç ülseri SNAQ puanını anlamlı derecede artırmaktadır (p<0,05). Yetersizliklerine en sık rastlanan besin ögeleri sırasıyla potasyum (%91,9), B1 vitamini (%46,4), magnezyum (%39,2), B6 vitamini (%38,3), C vitamini (%38,3), çinko (%36,4), toplam folat (%31,6) ve B12 vitaminidir (%30,1). SF-36 özet boyutlarından fiziksel bölüm puanları sosyodemografik özelliklere göre değişiklik göstermemektedir (p>0,05). Buna karşın mental bölüm puanları; yaş grubu, eğitim durumu ve sigara kullanım durumuna göre değişiklik göstermektedir (p<0,05). SF-36 özet skorları genel iştah durumu kötü olan bireylerde anlamlı derecede daha düşük bulunmuştur (p<0,05). Ayrıca SF-36 alt ve özet puanlarının tamamı MNA ve MNA-SF puanları ile pozitif ilişkili bulunurken, SNAQ puanları ile negatif ilişkili bulunmuştur (p<0,05). Sonuç olarak katılımcılarda malnütrisyon prevalansı oldukça yüksek olup, malnütrisyonun önlenmesinde ve yaşam kalitesinin artırılmasında erken dönemde beslenme müdahalesi gereksinimi olduğu değerlendirilmiştir. Evde sağlık ve bakım hizmeti sunmakla görevli olan multidisipliner ekibe diyetisyenlerin dâhil edilmesi; malnütrisyon riskinin erken dönemde tespit edilmesi, beslenme tedavisi uygulanması, malnütrisyonun ve komorbiditenin önlenmesi, mortalitenin azaltılması, yaşam kalitesinin artırılması ve maliyet etkinlik açısından önemli ve gereklidir.