Hastanede Çalışan Sosyal Çalışmacı, Çocuk Gelişimci ve Psikologların Çocuk İstismarı ile İlgili Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Tuğba Cesur Yılmaz

Danışman: NESLİHAN AVCI

Özet:

Bu araştırma çocuk istismarının tanınmasında ve önlenmesinde önemli rolü olan hastanede çalışan çocuk gelişimci, psikolog ve sosyal çalışmacıların konuya ilişkin bilgilerini ve etkileyen değişkenleri incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın genel evrenini Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı'na bağlı hastanelerde görev yapan 1048 sosyal çalışmacı, 1823 psikolog ve 379 çocuk gelişimci oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemini ise bu evrenden kartopu örnekleme tekniği ile seçilen 60 Çocuk gelişimci, 55 sosyal çalışmacı, 39 psikologdan oluşan 154 katılımcı oluşturmuştur. Nicel yöntem ve tarama deseni kullanılan araştırmada verilerin toplanmasında katılımcıların sosyo-demografik özellikleri ve çocuk istismarını tanıma, tanımlama konusunda ve çocuk istismarının önemi konusundaki farkındalıklarını belirlemek amacıyla araştırmacı tarafından bu alanda görev yapan yedi öğretim üyesinin görüşüne sunularak, uzman görüşleri doğrultusunda hazırlanan bir anket formu kullanılmıştır. Analizler SPSS v.21 (Statistical Package for Social Sciences) programı kullanılarak çözümlenmiştir ve anlamlılık değeri p<.05 kabul edilmiştir. Araştırmanın çocuk gelişimci, psikolog ve sosyal çalışmacı olmalarına göre mezuniyet öncesi ve sonrası çocuk istismarı eğitimi alıp almadıklarına, aldıkları eğitimi yeterli bulup bulmadıklarına, meslek yaşamları süresince çocuk istismarı olgusu ile karşılaşıp karşılaşmadıklarına, çocuk istismarı ile ilgili vakalarda en çok hangi konularda zorlandıklarına, kurumlarında çocuk istismarına yönelik prosedürlerin bulunup bulunmadığına ve var olan prosedürleri yeterli bulup bulmadıklarına göre frekans dağılımları ve yüzdelikleri hesaplanmış ve bu dağılımlar arasındaki farkın p<.05 düzeyinde anlamlı olup olmadığının belirlenmesi amacı ile ki-kare analizi kullanılmıştır. Katılımcıların Çocuk İstismarı Farkındalık Anketinin duygusal istismar, fiziksel istismar ve cinsel istismar alt boyutlarından aldıkları ortalama puanlar ve anketten aldıkları toplam puan ortalamalarının bağımsız değişkenler açısından karşılaştırılması bağımsız örneklem t testi ve tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır. Tek yönlü varyans analizinde anlamlı çıkan sonuçlar için ortalamalar arasında ortaya çıkan farkın kaynağının tespit edilmesi amacıyla Tukey post-hoc testi kullanılmıştır. Sonuç olarak Çocuk gelişimci, psikolog ve sosyal çalışmacıların mesleklerine göre çocuk fiziksel istismarı farkındalıkları arasındaki farklar ele alındığında psikologların fiziksel istismar farkındalıkları sosyal çalışmacıların bilgi düzeylerinden yüksek bulunmuştur. Genel olarak çocuk istismarı farkındalığı açısından değerlendirildiğinde de psikologların çocuk ihmali ve istismarı konusundaki farkındalıkları sosyal çalışmacıların farkındalığından yüksek bulunmuştur. Çocuk istismarı farkındalığı anketine göre erkeklerin farkındalığı kadınların farkındalığından anlamlı şekilde yüksek bulunmuştur. Mezuniyet sonrası çocuk istismarı eğitimi / bilgisi almayanların Çocuk istismarı farkındalığı alanların farkındalığından anlamlı şekilde yüksek bulunmuştur. Mezuniyet sonrası verilen çocuk istismarı eğitimi / bilgisini yeterli bulmayanların Çocuk İstismarı Farkındalığı yeterli bulanların farkındalığından anlamlı şekilde yüksek bulunmuştur. Çalışmaları süresince çocuk istismarı ile karşılaşanların çocuk istismarı farkındalığı karşılaşmayanların farkındalığından anlamlı şekilde yüksek bulunmuştur. Bu çalışmadan elde edilen bulgular ve literatürdeki diğer araştırmalardan elde edilen sonuçlara bakıldığında, Türkiye'de çocuk istismarına ilişkin farkındalık düzeyinin umulan düzeyde olmadığı görülmektedir. Bu konuda çalışan uzmanların çalıştıkları kurumlarda hizmetiçi eğitimlerle sürekli olarak desteklenmelidir.