Elektromanyetik girişimlere karşı süzgeç tasarımı


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Kürşat KUŞ

Danışman: Erkan Afacan

Özet:

Elektromanyetik girişimler, elektronik devrelerin kararlı bir şekilde çalışmalarına karşı bozucu etkiler oluşturan elektromanyetik dalgalardır. Fiziksel olarak birbirine bağlı olmayan elektronik yapılar bile, gerekli koruma devreleri bulunmadığı takdirde birbirleri için bozucu etkiler oluşturabilirler. Bahsi geçen bu koruma devreleri, bu bozucu etkileri engelleyerek birden fazla elektronik devrenin bir arada çalışmasını sağlayabilirler. Bu tez çalışmasında referans olarak DA (Doğru Akım) kıyıcı devreleri kullanılmıştır. DA kıyıcılar, DA altında çalışan yapılarda kullanılan, ayarlanan gerilim değerinde o yapıyı sabit bir şekilde besleyebilen ve yüksek hızlı anahtarlamalı topolojileri barındıran devrelerdir. Kıyıcılar, uygulanan gerilimi sabit tuttukları gibi yükseltici, alçaltıcı ve hem alçaltıcı hem de yükseltici olarak çalışabilen güç birimleridir. DA kıyıcı devrelerinin kararlı bir şekilde çalışmalarını sürdürebilmeleri için elektromanyetik süzgeç devreleri ve koruma devreleri tasarlanmıştır. Tasarlanan bu süzgeç ve koruma devrelerinin, DA kıyıcıları, aviyonik standartlara da uygun olacak şekilde, dış ortamdan ve bütünleşmiş halde çalıştıkları elektronik yapılardan gelen elektromanyetik girişimlere ve elektriksel bozucu etkilere karşı koruması hedeflenmiştir. Bu koruma devreleri aynı zamanda diğer yapıları yani birlikte çalıştıkları elektronik cihazları ve dış ortamı kıyıcıların oluşturduğu elektromanyetik parazitlere ve bozucu etkilere karşı da korur. Ayrıca bu koruma devresi tasarımı, aviyonik platformlardaki uzun bağlantı hatlarının ve çeşitli devre kesicilerinin neden olabileceği anlık gerilim yükselmelerine ve havada oluşabilecek yıldırımlara karşı da koruma sağlamaktadır. Bu süzgeç devresi, MIL-STD-461 CE-102 ve CS-114 gibi aviyonik standartlara uygun olacak şekilde hem ortak modda hem de fark modunda süzme yapmaktadır. Koruma devreleri ise MIL-STD-704E, DO-160 Section 22 Waveform-4 Level-3 ve MIL-STD-202 Test Method 302 “Insulation Resistance” gibi aviyonik standartlara uygun olacak şekilde korumalar sağlamaktadır. Tasarlanan süzgeç devrelerinin, DA kıyıcı ile birlikte belirlenen bu aviyonik standartlara göre testleri yapılmıştır. Tasarlanan süzgeç devrelerinin, aviyonik standartların gerekliliklerini sağladığı gösterilmiştir.

Anahtar Kelimeler : DA kıyıcı, EMG Süzgeç, Ortak Mod, Fark Mod, MIL-STD-461, MIL-STD-202, DO-160, MIL-STD-704E, Aviyonik, DA