Örgütsel sessizliğin okul yönetiminde kayırmacılık ve öğretmenlerin öz yeterlik algısı ile ilişkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Öğrenci: YILDIRAY AYDIN

Danışman: TÜRKER KURT

Özet:

Bu araştırmanın amacı örgütsel sessizliğin, okul yönetiminde kayırmacılık ve öğretmenlerin öz yeterlik algısı ile ilişkisi olup olmadığını açıklamaktır. Araştırmanın evrenini, 2014-2015 öğretim yılında Ankara ilinin dokuz ilçesindeki (Altındağ, Çankaya, Etimesgut, Gölbaşı, Keçiören, Mamak, Sincan, Yenimahalle ve Pursaklar) resmi ilkokullarda görev yapmakta olan öğretmenler oluşturmaktadır. İlişkisel tarama modelinde yapılan araştırmanın örnekleminde, 473 öğretmen yer almıştır. Araştırmada kullanılmak üzere hazırlanan anketin birinci bölümünde araştırmacı tarafından hazırlanan katılımcıların demografik bilgilerini içeren bölüm bulunmaktadır. Anketin ikinci bölümünde Kahveci ve Demirtaş (2013a) tarafından geliştirilen "Öğretmenler İçin Örgütsel Sessizlik Ölçeği", üçüncü bölümünde Erdem ve Meriç (2012) tarafından geliştirilen "Okul Yönetiminde Kayırmacılık Ölçeği", dördüncü bölümde Tschannen-Moran ve Hoy (2001) tarafından geliştirilen ve Kurt (2009) tarafından Türkçe'ye uyarlanan "Öğretmen Öz Yeterlik Ölçeği" yer almıştır. Verilerin analizi SPSS 19.0 programı kullanılarak yapılmıştır. Verilerin çözümlenmesi için Pearson Momentler Çarpım Korelasyon Katsayısı, Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi, t-Testi ve Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) testleri kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenlerin örgütsel sessizlik algılarının, korku ve risk algısı ile bağlamsal faktörler alt boyutlarında "orta" düzeyde olduğu; okul yönetiminde kayırmacılığın örgütleme, değerlendirme, koordinasyon ve planlama alt boyutlarında "düşük" düzeyde olduğu; öz yeterlik algılarının ise "yüksek" düzeyde olduğu ortaya çıkmıştır. Örgütsel sessizliğin korku ve algılanan risk boyutunun, okul yönetiminde kayırmacılık algısının örgütleme, değerlendirme, koordinasyon ve planlama alt boyutları ile olumlu yönde, orta düzeyde ve anlamlı olarak ilişkili olduğu görülmüştür. Benzer şekilde örgütsel sessizliğin bağlamsal faktörler boyutu da okul yönetiminde kayırmacılık algısının örgütleme, değerlendirme, koordinasyon ve planlama boyutlarıyla orta düzeyde, olumlu ve anlamlı olarak ilişkili olduğu saptanmıştır. Buna karşılık öğretmenlerin öz yeterlik algısının, öğretmenlerin örgütsel sessizlik ve okul yönetiminde kayırmacılık algılarının hiçbir alt boyutu ile anlamlı düzeyde ilişkili olmadığı görülmüştür. Yapılan çoklu doğrusal regresyon analizi sonucunda, koordinasyon ve değerlendirme değişkenlerinin korku ve algılanan risk üzerinde anlamlı bir yordayıcı olduğu görülmüştür. Ayrıca, değerlendirme değişkeninin bağlamsal faktörler üzerinde anlamlı bir yordayıcı olduğu saptanmıştır.