İlköğretim birinci kademede vatandaşlık eğitimi üzerine bir durum çalışması


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Öğrenci: SEVİM GÜVEN

Danışman: NEŞE IŞIK TERTEMİZ

Özet:

Araştırmanın amacı, İnsan Hakları ve Vatandaşlık ara disiplin kazanımları çerçevesinde ilköğretim 5. sınıf öğretmenlerinin vatandaşlık eğitimi, öğrencilerin bu kazanımlara ulaşma düzeyleri ile öğretmenlerin eğitim programlarındaki vatandaşlık anlayışına yönelik algı ve görüşlerini tespit etmektir. Araştırmada nitel ve nicel veri toplama yönetimi kullanılmıştır. Araştırmanın öğrenci evrenini 2008-2009 eğitim öğretim yılında, Samsun ili Bafra ilçesindeki 39 resmi ilköğretim okulunun birinci kademesinde eğitim almakta olan 2074 kadar 5. sınıf öğrencileri oluşturmuştur. Araştırmanın öğretmen çalışma grubunu, Bafra ilçe merkezindeki resmi ilköğretim okullarında görev yapmakta olan 28 5. sınıf öğretmeni oluşturmuştur. Araştırmada öğretmen çalışma grubu kolay ulaşılabilir durum örnekleme yöntemi (convenience sampling) kullanılarak belirlenmiş ve çalışma öğretmenlerin gönüllü katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Öğretmenlerle ilgili veriler nitel araştırma yöntemlerinden görüşme tekniği kullanılarak toplanmıştır. Öğrenci verilerini toplamak için başarı testi kullanılmıştır. Öğretmen verilerinin analizinde içerik analizi, öğrenci verilerinin analizinde madde analiz tekniği kullanılmıştır. Öğretmenlerle yapılan görüşme sonucunda öğretmenlerin İnsan Hakları ve Vatandaşlık ara disiplin kazanımları doğrultusunda vatandaşlık eğitimi gerçekleştirdikleri ve öğrencilerine bu kazanımları kazandırdıkları yönünde görüş bildirmiştir. Araştırmaya katılan öğretmenler, vatandaşlık bilincinin oluşmasında aile, çevre, medya gibi faktörlerin olumsuz rolü olduğunu ve eğitim sisteminin aktif katılımcı, hak ve sorumluluklarının farkında vatandaşlar yetiştirdiğini belirtmişlerdir. Araştırmada öğrenci başarı testinden elde edilen sonuçlarda 55 kazanımdan 21 kazanıma ulaşıldığı gözlenmiştir.