Romatoid artrit ve gonartrozlu hastalarda diz çevresi kas mimarisinin egzersiz tedavisiyle olan değişiminin ultrasonografik olarak incelenmesi


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ÖVGÜ BIÇKICI

Danışman: FERİDE NUR GÖĞÜŞ

Özet:

Romatoid artrit ve Gonartrozlu hastalarda diz çevresi kas mimarisinin egzersiz tedavisiyle olan değiĢiminin ultrasonografik olarak incelenmesi Romatoid Artrit (RA), otoantikorlar ve kronik enflamasyon ile karakterize otoimmün bir hastalıktır. Küçük eklemleri sık etkileyen RA’da diz eklemi de %70-80 oranında tutulur. Diz osteoartriti (OA) ya da gonartroz, artritin en sık izlenen Ģekli olan dejeneratif eklem hastalığıdır. Romatoid artrit ve diz OA hastalarında kuadriseps femoris kas kütlesinin ve gücünün, sağlıklı kontrollere göre azaldığı bilinmektedir. Direnç egzersizleri ile bu azalma önlenebilir. Bu çalıĢmanın amacı RA ve diz OA hastalarında kuadriseps femoris kasının bölümlerinin kalınlık ve pennat açılarının sağlıklılarla karĢılaĢtırılması ve 4 haftalık diz çevresi izometrik direnç eğitimi ile değiĢimini incelemektir. Bu çalıĢmaya RA tanısıyla takipli 12 hasta, diz OA tanısı bulunan 12 hasta ve kontrol grubu olarak 13 sağlıklı gönüllü alınmıĢtır. Deneyimli gözlemci tarafından bütün hastaların bilateral alt ekstremitelerinde kuadriseps femoris kası bölümlerinin kalınlıkları ile pennat açıları, cilt altı yağ doku kalınlığı, sinovyal hipertrofi, efüzyon ve dejenerasyon varlığı ultrasonografi ile incelenmiĢtir. Ardından bütün katılımcılara 4 hafta boyunca uygulayacakları kuadriseps-hamstring izometrik ev egzersiz eğitimi verilmiĢtir. Dört hafta sonra katılımcıların ultrasonografik incelemesi tekrarlanmıĢtır. BaĢlangıç değerlendirmelerinde her 2 dizde rektus femoris ve dominant dizde vastus medialis kas kalınlıkları sağlıklı grubunda anlamlı yüksek saptanmıĢtır. 3 grup arasında her 2 dizde baĢlangıç pennat açı ölçümleri arasında anlamlı farklılık 59 saptanmamıĢtır. Dördüncü haftada 3 grup içinde farklı kaslarda anlamlı kalınlık ve pennat açı değiĢimleri saptanmıĢtır. Üç grup arasında kuadriseps femorisin 4 kasının kalınlık ve pennat açı değiĢimlerinde anlamlı farklılık saptanmamıĢtır. Direnç eğitimi ile diz OA’lı bireylerde ağrı ve fiziksel fonksiyonlarda iyileĢme olmuĢtur. Romatoid artrit hastalarında DAS28-CRP skorunda anlamlı değiĢiklik gözlenmemiĢtir. Gelecekteki çalıĢmalarda farklı direnç egzersizleri ya da aerobik egzersizler ile diz çevresi kasların mimari özellikleri değerlendirilebilir.