Araştırma üniversitelerinin etkinliğinin çok aşamalı network veri zarflama analizi ile incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Mehmet Batuhan COŞAR

Danışman: Mehmet Kabak

Özet:

Yükseköğretim Kurulu’nun 2017 yılında başlatmış olduğu "Misyon Farklılaşması ve İhtisaslaşma Projesi" kapsamında Türkiye’de bazı üniversiteler Araştırma üniversiteleri olarak seçilmiştir. Araştırma üniversiteleri listesi her yıl tüm üniversitelerin performansları takip edilerek güncellenmektedir ve 2022 yılında 23 üniversite araştırma üniversitesi etiketine sahip olmuştur. Bu üniversitelerden 20 tanesi devlet üniversitesi 3 tanesi ise vakıf üniversitesidir. Bu çalışmada Çok Aşamalı ve İlişkisel Network Veri Zarflama Analizi (VZA) yöntemi ile devlet üniversitesi olan 20 araştırma üniversitesinin etkinlik değerleri hesaplanmıştır. Vakıf üniversiteleri bazı değişkenler üzerinde veri toplanması konusunda güçlükler yaşandığından dahil edilmemiştir. Çalışmada üniversiteler finansal, bireysel ve birimsel kaynakların kullanımı ve bilimsel üretkenlik yönleriyle farklı aşamalarda ele alınarak her aşamada en etkin olan araştırma üniversitelerinin bulunması hedeflenmiştir. Aşamalı ve değişkenlerin birbiriyle ilişkili yapısı doğrultusunda çok aşamalı network veri zarflama analizi modelleri GAMS programı üzerinde çalıştırılarak araştırma üniversitelerinin etkinlik sonuçları hesaplanmıştır. Hesaplanan sonuçlar incelendiğinde Gebze Teknik Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Boğaziçi Üniversitesi ve Orta Doğu Teknik Üniversitesinin etkinliği en yüksek üniversiteler olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler : Araştırma üniversitesi, çok aşamalı veri zarflama analizi, yükseköğretim, etkinlik.