MMP-1, MMP-9, TIMP-1, VEGF ve IL-6 DÜZEYLERİ İLE KORONER ARTER HASTALIĞININ KLİNİK ÖZELLİKLERİ, CİDDİYETİ VE KORONER ANJİOGRAFİK BULGULARIN İLİŞKİSİ


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ASLI TANINDI

Danışman: MUSTAFA CEMRİ

Özet:

Matriks metalloproteinazlar (MMP) ve Matriks metalloproteinaz doku inhibitörleri (TIMP), hücre dışı matriks yıkımını kontrol eden moleküller olup, aterogenez ve plak rüptürü ile ilişkilendirilmektedirler. Vasküler endotel kaynaklı büyüme faktörü (VEGF) ise bilinen diğer etkilerine ek olarak, aterosklerotik plak içindeki neoanjiogenik yapılanmayı arttırmakta; bu şekilde inflamasyon ve benzer faktörler yanında, plağın kararlı yapısını bozarak rüptüre hazır hale getirmektedir. Bu çalışma; MMP-1, MMP-9, TIMP-1, VEGF ve IL-6 düzeyleriyle koroner anjiografik damar hastalığının yaygınlığını ve ciddiyetini derecelendiren Gensini Skoru, koroner epikardiyal kanlanmayı gösteren TIMI Pencere Sayısı (TFC), miyokardiyal kanlanmayı gösteren Miyokardiyal Yıkanma Skoru (MBG) ve koroner kollateral oluşumu arasındaki ilişkiyi ve bu belirteçlerin düzeylerinin çeşitli klinik durumlarda gösterdiği farklılıkları incelemek amacıyla düzenlenmiştir Koroner anjiografi yapılan 134 ardışık hastanın serum MMP-1, MMP-9, TIMP-1, VEGF ve IL-6 düzeyleri ELISA yöntemiyle ölçülmüştür. Hastalar 5 grupta incelenmiştir: Kararlı angina pektoris (n=34), kararsız angina pektoris (n=29), ST elevasyonsuz miyokard enfarktüsü (n=16), akut ST elevasyonlu miyokard enfarktüsü (n=25), kontrol (n=30). Koroner anjiografi sonrasında her hastanın Gensini Skoru, TIMI Skoru, TIMI Pencere Sayısı, Miyokardial Yıkanma Skoru ve Rentrop Kollateral Skoru değerlendirilmiştir. STEMI ve NSTEMI grubunda; kontrol, kararlı angina ve kararsız angina gruplarına kıyasla MMP-1 düzeyleri daha yüksektir (p<0,05). STEMI grubunda MMP-9 düzeyleri, kontrol ve USAP gruplarına göre daha yüksektir (p<0,05). IL-6 düzeyleri, kontrol grubuna göre tüm gruplarda daha yüksek, gruplar arası kıyaslamada da STEMI ve NSTEMI gruplarında daha yüksektir (p<0,05). VEGF düzeyleri, STEMI ve NSTEMI grubunda kontrol gruba göre yüksektir (p<0,05). Gruplar arasında TIMP-1 açısından anlamlı fark yoktur. Diyabetik hastaların MMP-1 düzeyleri daha yüksek (p:0,020) ve sigara içenlerin MMP-9 düzeyleri daha yüksek saptanmıştır (p:0,043). Perkütan yolla veya koroner arter bypass greftleme yöntemiyle revaskülarizasyon ihtiyacının, yüksek MMP-1 ve IL-6 düzeyleriyle regresyon analizleri sonrasında da sebat edecek şekilde ilişkili olduğu gözlenmiştir (OR:1,7 %95 CI:1,4 – 2,1; OR:6,5 %95 CI: 2,5 – 16). Anjiografik Gensini skoru ile MMP-1, IL-6 ve VEGF düzeyleri arasında, sonuçları etkileyebilecek diğer risk faktörlerini düşünerek yapılan regresyon analizleri sonucunda da devam eden anlamlı ilişki saptanmıştır (r:0,71; 0,57; 0,39; p<0,001), (B:0,124 %95 CI:0,75-0,174; B:0,217 %95 CI:0,089-0,346; B:0,499 %95 CI:0,168-0,831). TIMI Pencere Sayısı ve perkütan koroner girişim sonrası TIMI pencere sayısındaki değişim miktarı, MMP-1 düzeyleriyle ilişkili bulunmuştur (r:0,7 p<0,001, r:0,47 p<0,001). MBG ile MMP-1 ve IL-6 arasında ters yönlü ilişki saptanmıştır (r:-0,57 p<0,001; r:-0,49 p<0,001). VEGF ve MMP-1 düzeyleri, kollateral skoru ile ilişkili bulunmuştur (r:0,6 p<0,001; r:0,57 p<0,001).