Anasınıfına devam eden çocuklara uygulanan yaşam becerisi eğitim programının çocukların yaşam becerilerine ve sosyal uyumlarına etkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Öğrenci: YAKUP YILDIRIM

Danışman: ZEYNEP FULYA TEMEL

Özet:

Bu çalışmanın amacı, okul öncesi dönem 5-6 yaş çocuklarına uygulanan yaşam becerileri eğitimi programının çocukların yaşam becerilerine ve sosyal uyumlarına etkililiğini incelemektir. Araştırmanın amacı doğrultusunda, araştırma deseni olarak öntest-sontest kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Ankara il merkezindeki bir vakıf/özel anaokulunda 20142015 eğitim-öğretim yılının ikinci yarıyılında eğitim görmekte olan 5-6 (60-72 aylık) yaş aralığındaki çocuklar oluşturmuştur. Çalışma grubundaki çocuklardan deney ve kontrol grubu olmak üzere iki grup belirlenmiştir. Birinci grup olan deney grubuna (DG) ve ikinci grup olan kontrol grubuna (KG) ön uygulama aşamasında; sırasıyla, Yaşam Becerilerini ölçmek amacıyla araştırmacı tarafından geliştirilen ve geçerlik-güvenirlik çalışması yapılan Okul Öncesi Dönem Yaşam Becerileri Ölçeği, Sosyal Uyum Becerilerini ölçmek amacıyla Işık (2007) tarafından geliştirilen Sosyal Uyum Beceri Ölçeği ve İletişim Becerilerini ölçmek amacıyla Görgülü (2009) tarafından geliştirilen İletişim Becerileri Ölçeği uygulanmıştır. Ön uygulamalardan sonra deney grubuna, araştırmanın amacı doğrultusunda araştırmacı tarafından okul öncesi dönem (5-6 yaş) çocuklarının gelişim düzeylerine uygun olarak mevcut okul öncesi eğitim programındaki kazanım ve göstergeler de dikkate alınarak hazırlanan, 18 oturum ve 36 bağımsız yaşam becerisi etkinliğinden oluşan Yaşam Becerileri Eğitim Programının 12 hafta süreyle uygulaması yapılmıştır. Bu süreçte kontrol grubunda yer alan çocuklar normal müfredat programlarına devam etmişlerdir. 12 haftanın sonunda her iki grupta yer alan öğrencilere ön uygulama aşamasında uygulanan ölçme araçları tekrar uygulanarak son uygulama yapılmıştır. Son uygulamanın ardından 4 hafta süre geçtikten sonra eğitim programının kalıcılığını izlemek amacıyla sadece deney grubuna aynı ölçme araçları tekrar uygulanmıştır. Eğitim programının uygulanmasından ve verilerin toplanmasından sonra elde edilen veriler SPSS programı ile parametrik test yöntemlerinden uygun olanları ile analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre; yaşam becerileri eğitim programına katılan deney grubundaki çocukların kontrol grubundaki çocuklara oranla Yaşam Becerilerine ilişkin ön test puanlarında bir farklılık saptanmazken son test puanlarında ise deney grubundaki çocukların lehine anlamlı bir farklılık olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Deney ve kontrol grubundaki çocukların Sosyal Uyum Beceri Ölçeğinin sosyal uyum alt faktörüne ilişkin ön test puanlarında anlamlı farklılık olduğu görülmezken aynı alt faktöre ilişkin son test puanlarında ise anlamlı farklılık olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Sosyal Uyum Beceri Ölçeğinin sosyal uyumsuzluk alt faktörüne ilişkin ön test puanlarında, anlamlı farklılık olduğu görülmezken son test puanlarında ise sosyal uyumsuzluk düzeylerinde deney grubunda düşüş yaşandığı görülmektedir. Buradaki düşüş, uygulanan yaşam becerileri eğitim programının etkisine bağlı olarak deney grubundaki çocukların sosyal uyumsuzluk düzeylerinde kontrol grubuna göre daha fazla azalma olmasından kaynaklanmaktadır. Deney ve kontrol grubundaki çocukların İletişim Becerilerine ilişkin ön test puanlarında anlamlı farklılık olmadığı görülürken son test puanlarında ise anlamlı farklılık oluştuğu saptanmıştır.