Renal transplantasyon donörlerinde geç dönem renal fonksiyonlar ve transforming growth faktör beta-1 ile ilişkisi


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BETÜL KÜBRA TÜZÜN

Danışman: GALİP GÜZ

Özet:

Renal transplantasyon, son dönem böbrek yetmezliğinin optimal tedavisi kabul edilmektedir. Her ne kadar kadavra donöründen translplantasyon sayısı arttırılmaya çalışılsa da canlıdan yapılan böbrek nakli hâlâ çok yüksek oranlardadır. Erken dönmede kaçınılamaz cerrahi komplikasyonlar yanı sıra geç dönemde azalmış renal fonksiyon, proteinüri ve hipertansiyon ile ilişkili olabileceği ileri sürülmüştür. Bu çalışmada renal transplantasyon donörlerinde geç dönem renal fonksiyonlar ve Transforming Growth Faktör Beta-1 (TGF-B1) ile ilişkisi araştırıldı. Çalışmaya Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Trasplantasyon ünitesinde 1999 – 2018 yılları arasında böbrek bağışında bulunmuş vericiler alındı. Aynı merkezin genel dahiliye polikliniğine başvuran vericilerle yaş ve cinsiyet dağılımı benzer, bilinen sistemik hastalığı olmayan 100 kişi kontrol grubunu oluşturdu. Her iki grupta renal fonksiyon değerleri (kreatinin, sodyum, potasyum, protein, albümin, ürik asit ve spot idrarda protein/kreatinin), tam kan sayımı çalışıldı. Buna ek olarak vericilerde TGF-B1 polimorfizmi çalışıldı. Renal transplant vericilerinin renal fonksiyon değerleri ameliyat öncesi ve kontrol grubunun renal fonksiyon değerleri ile karşılaştırıldı. Eşzamanlı vericilerin renal fonksiyonları ile vericilerin TGF-B1 polimorfizmi arasındaki ilişki incelendi. Çalışmaya 72 (53 kadın, 19 erkek) böbrek vericisi ve 100 (69 kadın, 31 erkek) sağlıklı kontrol grubu alındı. Verici grubunun yaş ortalaması 50±12 yıl, kontrol grubunun yaş ortalaması 47±11 yıl idi. 53 Vericilerin postoperatif ortalama kreatinin değerleri kontrol grubunun ortalama kreatinin değerlerine kıyasla anlamlı oranda yüksek saptandı ( 0,96±0,2 vs 0,72±0,2 mg/dL p<0,001). Nakil sonrası vericilerin ortalama eGFR değerleri kontrol grubunun eGFR değerlerine kıyasla anlamlı oranda düşük saptandı (76±20 vs 107±22 mL/dk/1.73 m2). Vericilerde kodon 25’te C/C genotipi taşıyanlarda G/G genotipi taşıyanlara kıyasla postoperatif kreatinin değerleri anlamlı derecede yüksek, postoperatif eGFR değerleri anlamlı derecede düşük saptandı (p :0,01 ve 0,006). Kodon 25’te C/C genotipi taşıyanlarda G/G genotipi taşıyanlara göre eGFR’de (< 60 mL/dk/1.73 m2) azalma riski 4.74 oranında artmıştır (OR:4,74 %95 CI: 1,482-15,212; p:0,009). Kodon 10’da C/C ve T/C genotiplerini taşıyanlarda T/T genotipini taşıyanlara kıyasla postoperatif eGFR değerleri düşüktür ancak anlamlı fark saptanmamıştır (p: 0,1). Korelasyon analizinde C/C ve T/C genotipleri ile postoperatif GFR değerleri arasında negatif korelasyon saptanmıştır. Sonuç olarak vericilerde TGF-β1 geni Kodon 25’teki C/C genotipinin renal fonksiyonlarda azalma ile ilişkili olduğu gösterilmiştir. Kodon 10’daki C/C ve T/C genotipi ile postoperatif GFR değerleri arasında negatif korelasyon saptanmıştır. Renal transplantasyon uzun dönemde vericilerde renal fonksiyonlarda azalmaya (sağlıklı gönüllülere ve preoperatif dönemde kendi renal fonksiyonlarına kıyasla) neden olmaktadır. Bazı vericilerdeki renal fonksiyonlarda azalmanın daha fazla olduğu görülmekte ve bu durum TGF β1 gen polimorfizmleri ile ilişkilendirilmektedir. Ancak TGF- β1 geni ile renal fonksiyonlar arasındaki ilişkinin daha net ortaya konabilmesi için prospektif, daha büyük örneklem grubu bulunan, alıcının polimorfizmleri ve renal fonksiyonlarının da incelendiği çalışmalara ihtiyaç vardır.