Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ZEHRA KÜBRA YILMAZ
Danışman: Belma Aslım
Özet:Çoğu kemoterapötik antikanser ilaç, DNA ile etkileşime girerek antitümör aktivite göstermektedir. Antikanser adayı yeni ilaçların keşfedilmesinde DNA hedefli ilaçlar önemli yer tutmaktadır. Bu tez çalışmasında, yeni sentezlenen, karakterize edilen ve yapısal özellikleri tanımlanan 2-(4-(2-hidroksibenzilidenamino)benzilidenamino)benzoik asit olarak adlandırılan asimetrik diimin Schiff bazının DNA hedefli antikanser ilaç adayı olabilme potansiyelini ortaya koymak amacı ile biyolojik aktivitesi çalışılmıştır. Öncelikli olarak, DNA bağlanma, DNA kesim aktivitesi çalışmaları ile DNA hedefli ilaç adayı olabilme potansiyeli araştırılmıştır. Sonra ise, topoizomeraz IIα inhibisyon aktivitesi, HT-29 ve HeLa kanser hücre hatlarında antiproliferatif aktivite ve sitokinez-blok mikronükleus (CBMN) çalışmaları ile antikanser ilaç adayı olabilme potansiyeli ortaya konulmuştur. Ayrıca, Schiff bazının biyolojik materyallerde güvenli kullanımı mutajenite çalışması (Ames testi) ile test edilmiştir. Schiff bazının interkalasyon yoluyla DNA’ya etkili bir şekilde bağlandığı, 2000-3500 μM arasındaki konsantrasyonlarda singlet oksijen veya singlet oksijen benzeri türler gibi reaktif oksijen türlerinin (ROS) oluştuğu bir oksidatif DNA hasar yolağı üzerinden kesim aktivitesi gösterdiği, 500 ve 1000 μM konsantrasyonlarında topoizomeraz IIα inhibisyon aktivitesi gösterdiği tespit edilmiştir. Ayrıca, en yüksek 500 ve 1000 μM konsantrasyonlarında HT-29 ve HeLa hücrelerinde antiproliferatif aktivite gösterdiği ve 1000 μM konsantrasyonunda da apoptozis ölüm yolağı üzerinden genotoksik bir hasar yarattığı belirlenmiştir. 200-2000 μM arasındaki konsantrasyonlarda ise, mutajenik bir aktivite sergilemediği tespit edilmiştir. Sonuç olarak, Schiff bazının düşük konsantrasyonlarda DNA ile etkileştiği, 2000 μM ve daha yüksek konsantrasyonlar da DNA’yı keserek, topoizomeraz IIα’yı inhibe ederek, kanser hücrelerinde de DNA hasarını indükleyerek hücre bölünmesini engellediği ve neticede apoptozis veya otofaji ölüm yolağı üzerinden etkili olduğu sonucuna varılmıştır. Bu özelliklerinden ötürü, Schiff bazının güvenli kullanılabilecek, DNA hedefli bir antikanser ilaç olmaya aday olabileceği söylenebilir.