Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Öğrenci: NÜKET GÜLER BAYSOY
Danışman: FATMA NUR BARAN AKSAKAL
Özet:Bu araştırma, Dünya Sağlık Örgütü şiddet risk faktörü ekolojik modeli ve şiddet tipolojisi modeli temel alınarak, Abant İzzet Baysal Üniversitesi öğrencilerinde şiddet yaşantılarını ve şiddet risk faktörlerini ülkeye-özgü biçimde önceliklendirmek üzere gerçekleştirilmiştir. Bu önceliklendirmeleri yapabilmek için araştırmada "Şiddet Risk Yaşantısı Ölçme Aracı" geliştirilmiştir. Ayrıca, mevcut ölçeklerden yararlanılarak her bir risk faktörünü ölçülebilir hale getiren araçlar tasarlanmıştır. Bu araçlar kullanılarak, üniversite evrenini temsil edecek bir öğrenci örneğinde hangi şiddet yaşantılarının önemli/öncelikli olduğu belirlenmiş ve hangi risk faktörlerinin şiddet yaşantılarıyla daha fazla ilişkili olduğu ortaya konulmuştur. Yanıtların sosyal beğenilirlik kaygısıyla olduğundan farklı yanıtlanıp yanıtlanmadığını saptamak amacıyla Kendini Sansürleme İsteği Ölçeği kullanılmıştır. Sonuç olarak, üniversite öğrencilerinde, başta psikolojik şiddet olmak üzere tüm şiddet türlerinin yaygın ve yoğun olarak yaşantılandığı saptanmıştır. Kendine yönelik şiddet yaşantısı (intihar ve kendine zarar verme) için öncelikli risk faktörleri sırasıyla sağlık durumunun kötü olması, duygudurum bozukluğu tanısı/tedavisi almış olmak, çocuklukta kötü muamele (istismar), aşırı alkol kullanmak/alkol alıp sınırı aşmak, sevgiliyle anlaşmazlıkları çözerken şiddete başvurmadır. Kişinin kendisi ve yakın çevresindeki şiddet yaşantısı için öncelikli olan risk faktörleri sırasıyla şiddete meyilli/suça karışan arkadaş varlığı, çocuklukta kötü muamele/istismar, aile bireylerinin anlaşmazlıklarını şiddete başvurarak çözmesi, toplumsal faktörler konusundaki genel algı ve sevgiliyle anlaşmazlıkları çözerken şiddete başvurmadır. Ortamdaki şiddet yaşantısı için öncelikli risk faktörleri sırasıyla çocuklukta kötü muamele/istismar, şiddete meyilli/suça karışan arkadaş varlığı, sevgiliyle anlaşmazlıkları çözerken şiddete başvurma, okul şiddet suç ortamı ve toplumsal faktörler konusundaki genel algıdır. Kişisel şiddet algısı ve ortam şiddet algısının şiddet yaşantılarıyla anlamlı bağıntısı, şiddet yaşantısını öngördüren birer araç olarak kullanılabileceklerini düşündürmektedir.