Erkek infertilitesinde transkripsiyonel ve post-transkripsiyonel epigenetik değişimler


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Süheyla Esra ÖZKOÇER

Danışman: Ece Konaç

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Spermin epigenetik anomalileri, erkek infertilitesiyle ilişkilidir ve tedavinin başarısını etkilemektedir. DNA metilasyonu, kromatin düzenlemeleri ve kodlanmayan RNA’lar sperm epigenomunu oluşturur. Çalışmamızda erkek infertilitesinde MEST, MESTIT1, CEP41, GNAS, IGF2 ve H19 genlerinin transkripsiyonel ve post-transkripsiyonel epigenetik değişimlerin araştırılması amaçlanmıştır. Fertil erkeklerin (n=30) spermlerindeki DNA metilasyonu ve gen ifadelenmesi, oligospermik (n=30) ve normospermik (n=30) infertil gruplarla karşılaştırılmıştır. Paternal ifadelenen GNAS-AS geninin 1. 3. ve 5. CpG dinükleotidlerinin hipometilasyonu, oligospermi grubunda (%33,3*; %26,7**; %26,7*) fertil gruptan (%66,7*; %66,7**; %60*) daha düşüktür (*p<0,05, **p<0,01). İmprint gen olmayan CEP41’in 3. CpG dinükleotidinin hipometilasyonu, normospermi grubunda (%53,3) fertil gruptan (%83,3) düşüktür (p<0,05). Tüm gruplarda MESTIT1 geninin ifadelenmesi, MEST ve CEP41 genlerinin ifadelenmeleri ile korelasyon göstermektedir (p<0.05). Tüm gruplarda, IGF2 transkriptinin seviyesinin, H19 transkriptinin seviyesi ile korelasyon gösterdiği bulunmuştur (p<0.01). Bu çalışma ile ilk defa, GNAS-AS ve CEP41 genlerinin metilasyon anomalilerinin yanı sıra, DNA metilasyonu ve gen ifadelenmesinin birbirleriyle olan ilişkilerinin bozulmasının erkek infertilitesinde etkili olduğu gösterilmiştir.

Anahtar Kelimeler : DNA metilasyonu, Gen ifadelenmesi, Spermatozoa