Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Damla DERNEK
Danışman: SUNA ÖMEROĞLU
Özet:Bisfenol A (BPA), dünyada yaygın olarak kullanılan endokrin bozucu kimyasallardan biridir. Dişi sıçanlarla yapılan çalışmalarda, ergenlik döneminin süresini, over ve uterus ağırlıklarını, anogenital mesafeyi, vajinal açılış süresini, östrus döngüsünü etkilediği bilinmektedir. Melatonin ise, memelilerin epifiz bezi, over, lens, kemik iliği hücreleri ile safra ve gastrointestinal sistemden sentezlenmesi sonucu salgılanan bir hormondur. Literatür çalışmalarında melatoninin, bazı ilaçların toksisitesini azalttığı, follikül gelişimini indüklediği, antioksidan özelliği sayesinde de oosit kalitesini arttırdığı gösterilmektedir. Bu çalışmada, literatürle uyumlu olarak, neonatal dönemde BPA ya etkin bırakılan dişi sıçanların uterus dokusunda oluşan değişiklikler yapısal düzeyde saptandı. Saptanan değişikliklere karşı prepubertal dönemde uygulanan melatoninin olası etkileri incelendi. Bunun için 24 adet Wistar-albino cinsi dişi sıçan dört eşit gruba ayrıldı ve doğdukları gün sıfır kabul edilerek neonatal dönemde deneye başlandı. Grup 1 e ait sıçanlar Kontrol (susam yağı+etanol) grubu olarak kullanıldı. Grup 2 ye ait sıçanlara 10 gün süresince 100 mg/kg oranında BPA (PND0-PND20) subkutan enjeksiyon yapıldı. Grup 3 e ait sıçanlara 10 gün süresince 10 mg/kg oranında Melatonin (PND20-PND30) subkutan enjeksiyon yapıldı. Grup 4 e ait sıçanlara 10 gün süresince 100 mg/kg BPA (PND0-PND10) ve 10 mg/kg oranında Melatonin (PND20-PND30) subkütan enjeksiyon yapıldı. Sıçanlar, PND70 evresinde sakrifiye edildi ve uterus dokuları alındı. Deney sonrası yapılan çalışmalar sonucunda BPA nın, sıçanlarda vajinal açıklığın görülme süresini kısalttığı, erken puberteye ve uterus dokusunda dejeneratif değişikliklere neden olduğu, uterusun luminal ve glandüler epitelinde apoptotik reaksiyonları arttırdığı gözlemlendi. Ayrıca sıçanların vücut ve uterus ağırlıklarını arttırdığı, fakat bu artışın istatistiksel olarak anlamlı olmadığı belirlendi. Bu durumun, uterus luminal epitel yüksekliği, miyometrium kalınlığı ve uterus bezleri açısından yapılan değerlendirmelerde bulunan sonuçlar ile uyumlu olduğu tespit edildi. Buna karşılık BPA nın, uterus lümen çapını arttırdığı ve bu artışın istatistiksel olarak anlamlı olduğu belirlendi. BPA+Melatonin grubunda ise, oluşan bu dejeneratif değişikliklerin olumlu yönde etkilendiği belirlendi. Ayrıca melatonin grubunun bulguları ile Kontrol grubu bulgularının eş değer oldukları tespit edildi.