Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, -, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Saniye Perçin
Danışman: Aysel Çağlan Günal
Özet:
Akrilamid (C3H5NO, CAS No. 79-06-1), aktifleştirilmiş bir çift bağ içeren, kristal ve kokusuz özelliklere sahip beyaz renkte görünen, çevreden doğal bir kaynağı olmayan endüstriyel doymamış bir amit ve katı bir monomerdir. Birçok kaynakta oluşması ve çoğu sektörde kullanılması sebebiyle hayatımızın neredeyse her yerinde karşımıza çıkabilecek olan akrilamid canlılara farklı şekillerde zarar vermektedir. Akrilamidin düşük konsantrasyonlarının bile farklı canlı türlerinde hasar oluşturduğu saptanmış ve genotoksik, nörotoksik, karsinojenik etkileri sebebiyle endişe yaratan bir kimyasal olarak görülmesine neden olmuştur. Bu çalışmada ekotoksikolojik çalışmalarda model organizma olarak kullanılan zebra balıklarında (Danio rerio) akrilamidin akut toksik etkisi ve subletal konsantrasyonlarının DNA üzerinde yarattığı hasar incelenmiştir. 96 saatlik LC50 değeri 98,60 mg/L (84,47-111,28 mg/L-%95 güven aralığı) olarak saptanmıştır. 96 saatlik LC50 değerinin 1/2 ve 1/10 değerleri subletal konsantrasyonlar olarak kullanılmış ve 24 ile 96 saat süreyle 10 ve 50 mg/L akrilamide maruz kalan erişkin zebra balıklarında kontrol grubuna göre DNA hasarı oluştuğu saptanmıştır (p<0.05). Sonuç olarak akrilamide kısa süreli ve subletal maruziyetin sucul ekosistemde DNA hasarına yol açtığı saptanmıştır.
Anahtar Kelimeler : Akrilamid, zebra balığı, Danio rerio, subletal etki