Risk değerlendirme yöntemi FMEA'nın bir tekstil fabrikasına uygulanması

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Öğrenci: FİLİZ AYDIN

Danışman: FİLİZ DEREKAYA

Özet:

Günümüzde iş güvenliği ve işçi sağlığı oldukça önemli bir konudur. İş kazalarının önüne geçmek ve proses güvenliğini üst düzeyde tutabilmek için risk değerlendirme çalışmaları önem kazanmaktadır. Ülkemizde mevcut uygulama eksikliklerinin giderilmesi ve yapılan çalışmaların iyileştirilmesi için güvenlik yönetim sistemlerinin oluşturulması, bu sebeple de güvenlik yönetim sistemlerinin temel niteliği olan risk değerlendirme çalışmalarının bilinmesi gerekmektedir. 6331 sayılı İş sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile de risk değerlendirmesi ülkemizde yasal bir zorunluluk haline gelmiştir. Bu çalışmada risk değerlendirmede çeşitli sektörlerde kullanılan Hata Türü ve Etkileri (FMEA) yönteminin ön terbiye, boyama, baskı, bitirme işlemleri proseslerini içeren bir tekstil fabrikasında uygulaması yapılmıştır. Ayrıca FMEA yöntemiyle benzerlik gösteren ve kimyasal proseslerde sıkça kullanılan Tehlike ve İşletilebilirlik (HAZOP) yöntemi de ele alınarak benzerlikler ve farklılıklar incelenmiştir. Proses FMEA risk değerlendirmesinin sonuçları sayısal olarak hesaplanarak risk öncelik sayıları oluşturulmuş ve önem derecesine göre sıralanarak bir değerlendirme yapılmıştır. İşletmede biyolojik ve radyasyon etkenler çalışılmamış olup, en fazla tespit edilen risk etmenlerinin sırasıyla yangın ve patlama, mekanik ve kimyasal etmenler olduğu görülmüştür. Çalışma toplamında ise Risk Öncelik Sayısı 100'ün üzerinde olan risklerin sayısı 42 olarak bulunmuştur. Risk değerlendirme çalışmasının sonuçları ile potansiyel hata türlerinin ortadan kaldırılması ve ya etkilerinin azaltılması için alınması gereken önlemler de çalışma içeriğinde verilmiştir. Tekstil sektöründe bu tip küçük ve orta ölçekli işletmelerde iş sağlığı ve güvenliği için oldukça önemli bir konu olan teknik personelin yetersiz olduğu tespit edilmiştir. Güvenlik kültürünün oluşturulması konusunda çalışmanın sonraki çalışmalara kaynak teşkil edeceği düşünülmektedir.