Fingolimod Benzeri Bazı Bileşiklerin Sentezi Ve Yapılarının Aydınlatılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Doğukan Doyduk

Danışman: YILMAZ YILDIRIR

Özet:

Bağışıklık sisteminin sinirleri çevreleyen miyelin kılıfını patojen bir yapı olarak algılaması ve ona karşı tepki göstermesi ile multipl skleroz (MS) hastalığı tanımlanır. Bu da sinirlerdeki elektriksel iletimin hedefinden sapmasına ve yerine ulaşamamasına yol açarak hastanın fiziksel hareketlerinin kısıtlar. MS tedavisinde, sinirleri hasar görmekten korumaya yardımcı olan, lezyonların gelişimini önleyebilen ya da en azından bunu yavaşlatan bazı ilaçlar kullanılmaktadır. MS'te ilaç tedavisinin ana hedefi, sinir hücresindeki miyelin ve aksonun yıkımına neden olan iltihap oluşturan süreci kontrol altına alarak hastalığın ilerlemesini engellemek ve durdurmaktır. Bu amaçla tıp alanında kullanılan ilaç etken maddelerinden bir tanesi fingolimod'tur. Fingolimod, antagonist etki göstererek bağışıklık sisteminin etkin üyelerinden olan akyuvarların lenf bezlerinden çıkışını engeller. Böylece sinir hücrelerini saran miyelin kılıfının akyuvarlar tarafından zarar görmesi engellenmiş olur. Bu sentez çalışmalarında da fingolimod hedef molekül olarak seçilmiştir. Yapısında alkillenmiş tetrazol bileşiği bulunduran bir dizi fingolimod benzeri bileşik sentezlenmiştir. Sentezlenen bu bileşiklerin yapıları ATR-FTIR, 1H-NMR, 13C-APT NMR ve LC-MS spektroskopisi teknikleri kullanılarak aydınlatılmıştır.