Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, BESLENME VE DİYETETİK ANABİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: FERİDE AYYILDIZ
Danışman: Hilal Yıldıran
Özet:
Bu çalışma hafif obstrüktif uyku apne sendromu tanısı alan hastalarda D vitamininin hastalık
prognozuna ve beslenme durumuna etkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Polisomnografi
uyku testi sonrası hafif ağırlıkta obstrüktif uyku apne sendromu tanısı alan ve D vitamini düzeyi
yetersiz olan 20 yetişkin erkek (19-64 yıl) çalışmaya dahil edilmiştir. Bireylere sekiz hafta
süresince 50.000 IU/hafta D3 vitamini suplemantasyonu yapılmıştır. Çalışmaya katılan bireylere
ilişkin genel bilgilerin (yaş, eğitim, meslek, sağlık durumları, beslenme alışkanlıkları,
basitleştirilmiş beslenme iştah anketi) toplanması amacıyla anket formu uygulanmıştır.
Hastalardan 3 günlük bireysel besin tüketim kaydı alınmış ve fiziksel aktivite durumu
Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi ile sorgulanmıştır. Ayrıca hastaların bazı antropometrik
ölçümleri, biyoelektrik impedans analizi ile vücut bileşimi ölçümleri alınmıştır. Hastalara ait
bazı biyokimyasal bulguları değerlendirilmiştir. Polisomnografi dahil olmak üzere bütün
değerlendirmeler sekiz hafta sonrasında tekrarlanmıştır. Serum D vitamini seviyesi başlangıçta
19,1±5,16 ng/mL iken suplemantasyon sonrası 41,6±10,25 ng/mL’ye yükselmiştir (p<0,001) ve
hastaların %90’nın D vitamini seviyesi normal sınırlara ulaşmıştır. Açlık kan glukozu, total
kolesterol ve insülin direnci değerleri anlamlı olarak azalmıştır (p<0,05). Ayrıca çalışma
sonunda serum D vitamini konsantrasyonu ile serum CRP (r:-0,477), TNF-α (r:-0,450) ve IL-6
(r:-0,560) seviyelerinin negatif, IL-10 (r:0,549) ile pozitif ilişkili olduğu görülmüştür (p<0,05).
Hastaların antropometrik ölçümleri, vücut bileşimlerinde, fiziksel aktivite düzeyleri ve
basitleştirilmiş beslenme iştah anketi skorlarında anlamlı fark olmamıştır (p>0,05). D vitamini
suplemantasyonu sonunda diyet enerji, protein, yağ alımlarında (p<0,05), obstrüktif apne, apne
ve hipopne sayılarında, apne indeksi, hipopne indeksi ve apne hipopne indeksinde anlamlı
azalma saptanmıştır (p<0,05). Sonuç olarak hafif obstrüktif uyku apne sendromu tanısı alan
yetişkin hastalarda D vitamini suplemantasyonunun hastalık prognozuna ve beslenme durumuna
olumlu etkisi olabilir.
Anahtar Kelimeler :D vitamini, obstrüktif uyku apne sendromu, beslenme, vücut
bileşimi