8.sınıf matematik dersi öğretim programı etkinliklerinin öğrencilerin dönüşüm geometrisi ünitesindeki kavramsal gelişimlerine etkisinin değerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ESİN AKPINAR

Danışman: GÜLAY EKİCİ

Özet:

Bu araştırmada, 8. sınıf matematik dersi öğretim programı etkinliklerinin öğrencilerin dönüşüm geometrisi ünitesindeki kavramsal gelişimlerine etkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırma modeli olarak nitel araştırma modeli seçilmiş olup bu bağlamda deneysel desenin kullanımı tercih edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 2018-2019 yılı Ankara ili Mangaldağı Ortaokulunda öğrenim gören 8.sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Amaçlı örnekleme yöntemiyle çalışma grubu seçilmiştir. Araştırmanın güvenirliğini sağlamak amacıyla araştırmada ulaşılan kavramsal kategoriler oluşturulmuş, araştırmacı konu alan uzmanlarının görüşünü almış ve alan uzmanlarıyla görüş birliği sağlanarak kategoriler oluşturulmuştur. Katılımcıların “dönüşüm geometrisi” kavramıyla ilgili kavramsal yapılarında detaylı veri toplanması amaçlandığından bağımsız kelime ilişkilendirme testi ve çizme yazma tekniği veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Ayrıca araştırmaya katılanlar arasından seçilen bazı öğrenciler ile görüşme yapılmıştır. Araştırmaya katılmış olan öğrencilere ilk aşamada bağımsız kelime ilişkilendirme testi ve çizme yazma tekniği uygulanıp öğrencilerin dönüşüm geometrisi hakkında ne bildiklerine ait veriler toplanmıştır. Dönüşüm geometrisi ünitesi ders kitabında verildiği şekliyle işlendikten sonra aynı veri toplama araçları tekrar uygulanıp seçilen öğrencilerle görüşme yapılmış ve iki uygulama arasındaki farklılıklar incelenmiştir. Araştırma verileri araştırmacının kendisi vii tarafından toplanmıştır. Araştırmada toplanan veriler, nitel veri analizi yöntemlerinden betimsel analiz yöntemiyle analiz edilmiştir. Çizme-yazma tekniğinde ise, dönüşüm geometrisi kavramıyla ilgili çizim-yazım verileri içerik analizi yöntemine göre analiz edilmiştir. Araştırmaya katılan öğrencilerin dönüşüm geometrisi kavramıyla ilgili bilişsel yapılarına ait bağımsız kelime ilişkilendirme testi kullanarak elde edilen verilerin analizi sonucunda belirlenen kelimelerden toplam 4 kategori oluşturulmuştur. Bu kategoriler ders adı, matematik terimleri, geometrik terimler ve konu dışı kavramlardan oluşmaktadır. İncelenen çizimler doğrultusunda ön test için 3 kategori oluşturulmuştur. Bu kategoriler çokgen çizimleri, döngü çizimleri ve konu dışı çizimlerden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplanmasının son aşaması olarak öğrencilerle görüşme yapılmıştır. Görüşmede öğrencilere “Dönüşüm geometrisi hakkında ne düşünüyorsunuz, yapılan etkinlikleri nasıl buldunuz, konuyu öğrenebildiniz mi, kitaptaki konu anlatımı size yeterli geldi mi, öğretmeninizin konu anlatımı size göre yeterli miydi? Yetersiz ise hangi boyutlarda yetersiz, yeterli ise hangi boyutlarda yeterli gelmiştir, ölçme araçları hakkında ne düşünüyorsunuz?” soruları yöneltilmiştir. Araştırmanın sonunda öğrencilerin dönüşüm geometrisi konusunu işlemeden önce konuyla ilgili kavram bilgilerinin olmadığı görülmüş, dönüşüm kavramını ve geometri kavramını ayrı ayrı olarak algılayarak kavramlar yazdıkları belirlenmiştir. Ayrıca ön test çalışmalarında öğrencilerin yaptıkları çizimlerin de dönüşüm geometrisiyle ilişkili olmadığı görülmüştür. Öğrencilerle yapılan görüşmelerde matematik dersinin kitaptan öğrenilmesinin zor olduğu ancak konu öğrenildikten sonra kitapta yer alan etkinliklerin yapılabileceği sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmanın sonucunda elde edilen bulgular ve öğrenci görüşlerinden de anlaşılacağı üzere öğretmenlerin konuyu işlerken nasıl bir yöntem kullanmaları gerektiği ve müfredattaki değişiklere yönelik önerilerde bulunulmuştur