Ailelerin okuldan ve öğrenciden beklentileri (Hatay ili Yayladağı ilçesi örneği)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Öğrenci: FERHAT CABAR

Danışman: FATMA ARPACİ

Özet:

Araştırma, ailelerin okuldan ve öğrenciden beklentilerinin incelenmesi amacıyla planlanmış ve yürütülmüştür. Araştırmanın evrenini 2014-2015 eğitim ve öğretim yılında Hatay ili Yayladağı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı ortaokulların 8. sınıfında eğitim ve öğretime devam eden öğrencilerin aileleri oluşturmaktadır. Evrenin tümüne ulaşılarak 446 8.sınıf öğrenci ve ailesi çalışmanın örneklemini oluşturmuştur. Ailelerin okuldan ve öğrenciden beklentilerinin belirlenmesinde anket tekniği kullanılmıştır. Anket formu öğrenciyi ve aileyi tanıtıcı bilgiler ile ailelerin okuldan ve öğrenciden beklentilerini içeren Likert tipi 56 ifadeyi içermektedir. Ailelerin okuldan ve öğrenciden beklentilerinin güvenirliği alpha=931 olarak bulunmuştur. Öğrenciyi ve aileyi tanıtıcı bilgiler ile ailelerin okuldan ve öğrenciden beklentilerinin sayı ve yüzdelik değerlerini gösteren tablolar oluşturulmuştur. Daha sonra ailelerin okuldan ve öğrenciden beklentilerini belirten ailelerin okulun fiziksel ortamından beklentileri, ailelerin okulun yönetiminden beklentileri, ailelerin öğretmenlerden beklentileri, ailelerin sınıf ortamından beklentileri ve ailelerin öğrenciden beklentilerinin toplam puanı alınarak öğrencinin cinsiyet durumu, eğitim şekli ve ailenin sosyal güvencesi olma değişkenine göre farklılaşması t testi uygulanmıştır. Aynı zamanda öğrencinin yaşı, öğrencinin annesinin yaşı, öğrencinin annesinin eğitim durumu, öğrencinin babasının yaşı, öğrencinin babasının eğitim durumu, öğrencinin babasının çalışma durumu, ailenin türü ve ailenin aylık ortalama gelir miktarı değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacı ile tek yönlü varyans analizi (ANOVA) uygulanmıştır. Değişkenler arasındaki anlamlı farklılık 0,05 olarak yorumlanmıştır. ANOVA sonuçlarının anlamlı çıktığı durumlarda, farklılığın belirleneceği grup üçten fazla olması durumunda en küçük anlamlı farkı bulmada kullanılan LSD (Least Significant Difference) testi uygulanmıştır. Araştırma kapsamına alınan ortaokul öğrencilerinin %78,7'si 14 yaşında, %37,9'u taşımalı eğitim öğrencisi ve %47,8'i kız öğrencidir. Öğrenci annelerinin %82,3'ünün ilkokul mezunu ve altı eğitim düzeyine sahip olduğu ve %6,3'ünün çalıştığı; öğrenci babalarının %64,4'ünün ilkokul ve altı eğitim düzeyine sahip olduğu %82,3'ünün çalıştığı saptanmıştır. Ailelerin %83,0'ının çekirdek aile, %13,6'sinin geniş aile, %3,4'ünün parçalanmış aile ve ailedeki ortalama birey sayısının 5,86 kişi olduğu belirlenmiştir. Ailelerin %35,6'sının 500 TL ve altında, %39,2'sinin 501-1.000 TL arasında, %25,2'sinin 1.001 TL ve üzerinde aylık ortalama gelir miktarına sahip olduğu ve %51,1'inin sosyal güvensinin olduğu saptanmıştır. Ailelerin %79,6'sının okulun fiziksel ortamından beklentilerden okulun temizliğinin yeterli olmasını; %87,0'sinin okul yönetiminden beklentilerden zararlı alışkanlıklar konusunda tedbir almasını; %80,9'unun öğretmenlerden beklentilerden öğretmenin öğrenciler arasında ayrımcılık yapmamasını; %82,3'ünün sınıf ortamından beklentilerden sınıfta yeterli eğitim-öğretim aracının bulunmasını ve %87,0'sinin öğrenciden beklentilerden çocuklarının ödevlerini zamanında yapmasını beklediği belirlenmiştir. Ailelerin öğretmenlerden beklentilerinin (t=3,234; p=0,001<0,05), sınıf ortamından beklentilerinin (t=2,172; p=0,030<0,05) ve öğrencilerden beklentilerinin (t=4,218; p=0,000>0,05) öğrencinin cinsiyet durumuna göre farklılaştığı, kız öğrenci ailelerinin erkek öğrenci ailelerine göre daha çok beklentiye sahip olduğu belirlenmiştir. Ailelerin okuldan ve öğrenciden beklentilerinden okul yönetiminden (t=3,976; p=0,000<0,05) ve öğretmenlerden (t=2,588; p=0,010<0,05) beklentilerin eğitim şekline göre farklılaştığı normal eğitim alan öğrenci ailelerinin taşımalı eğitim alan öğrenci ailelerinden daha yüksek beklentiye sahip olduğu saptanmıştır. Ailelerin okuldan ve öğrenciden beklentilerinin öğrencinin yaşı, annenin yaşı, eğitim durumu, babanın yaşı, babanın eğitim durumu, babanın çalışma durumu ve öğrencinin ailesinin türü değişkenlerine göre farklılık göstermediği bulunmuştur (p<0,05). Ailelerin okuldan ve öğrenciden beklentilerinden okul yönetiminden (F=3,434; p=0,033<0,05) ve öğretmenlerden beklentilerin (F=3,371; p=0,035<0,05) öğrencinin ailesinin aylık ortalama gelir miktarına göre anlamlı farklılık gösterdiği, öğrencinin ailesinin aylık ortalama gelir miktarı yükseldikçe ailenin okul yönetiminden ve öğretmenlerden beklentilerinin yükseldiği saptanmıştır. Sonuç olarak; ailelerin okuldan ve öğrenciden beklentilerinin incelenmesi eğitime ve eğitimin kalitesinin artmasına katkı sağlayacaktır. Aile beklentileri karşılandıkça eğitime olumlu yansıması olacak ve öğrencinin akademik başarısı artacaktır. Ortaokullar stratejik planlarını, vizyon ve misyonlarını oluştururken aile beklentilerini içeren çalışmalar düzenlenmeli ve eğitim amaçlarını bu çerçeve planında oluşturmalıdır.