Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Ayşe Nur CANBOLAT
Danışman: Nevin Gültekin
Özet:
Kutsallık, kutsal değerler insanlığın başlangıcından bugüne yaşamı ve mekânı biçimlendirmede belirleyici olmuştur. Kutsallık atfedilen kentler bu anlam ayrıcalığı ile kutsal ve kültürel değerler bütünüdür. Ancak kutsal kentlerin insanlığın ortak mirası olarak tanımlanmasında ve korunmasında kültürel değerleri öncelikli kabul edilirken çoğu kez kutsal değerleri yadsınmış ya da mekânı biçimlendirmedeki etkinliği önemsenmemiştir. 2004’de Dünya Miras Komitesi’nin kültürel mirası korumada yeni(lenen) açılımlarla, kutsal miras kategorisinde tanımlanan kutsal kentlerin, somut ve somut olmayan kutsal ve kültürel değerleriyle birlikte sürdürülebilirliğinin öngörülmesi, mimari ya da fizikselmekânsal yapıya odaklı koruma yaklaşımını değiştirmiş, geliştirmiştir. Böylece küreselleşmeyle yaygınlaşan insan ölçeğini, belleği, aidiyeti ve kutsallığı silen aynılaşmış kent tercihlerine karşı kutsal kentlere yüklenen hassas ve kırılgan anlam ve değerin sürdürülebilirliği öncelik ve önem kazanmıştır. Bu ortak çabaya karşın, sürdürülebilir koruma sürecinde miras yönetim sisteminin başlangıç noktası olan miras değerlerini yani kutsal kentleri tanımlama ve belirleme konusunda boşluk giderilmemiştir. Bu nedenle yaşayan semavi (ilahi) dinlere göre kutsal olup Dünya Kültür Mirası Listesi’nde kültürel değerleriyle yer alan Kudüs ve Santiago de Compostela kentleri ile bu listede bulunmayan Mekke kentinin somut ve somut olmayan, kutsal ve kültürel değerleri “değer(ler) odaklı tanımlama yaklaşım” ile incelenmiştir. Sonuçta; bu yaklaşımla kutsal kentleri tanımlamak için yöntemsel bir yaklaşım ve kutsal kentlerin sürdürülebilirliğinin sağlanmasında yönlendirici olacak tanımlama kriterleri geliştirilmiştir.
| Anahtar Kelimeler : Kutsallık, Kutsal Miras, Kutsal Kent, Kutsal Kenti Tanımlama, Semavi Dinlerde Kutsal Kent |