Üsküp Vakıfları -Bir Sosyal Tarih İncelemesi-


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Mevlüt Dede

Danışman: MUSTAFA ALKAN

Özet:

Üsküp 1392 yılında Osmanlı Devleti hâkimiyeti altına girmiştir. Yaklaşık beş asrı aşkın bir süre Osmanlı Devleti hâkimiyetinde kalan şehir, Balkan Savaşlarıznın ardından 10 Ağustos 1913 yılında imzalanan Bükreş Anlaşmasızyla Osmanlı topraklarından ayrılmıştır. Osmanlı Devletiznin Üsküpzte kalıcı olmasında en önemli kurumlardan birisi vakıf olmuştur. Üsküpzteki Osmanlı hâkimiyetinin ilk döneminden, son yıllarına kadar şehirde vakıflar kurulmuştur. Bu vakıflar kimi zaman bir Osmanlı Padişahı tarafından, kimi zaman askerî sınıfa mensup kişiler tarafından kurulmuştur. Şehirde ve şehre bağlı kırsal alanda başta ibadet amaçlı cami ve mescitler olmak üzere, han, hamam, mektep, medrese, tekke, zaviye vb. birçok farklı yapılar inşa edilmiştir. Bu çalışmada Osmanlı döneminde Üsküpzte kurulan vakıflar incelenmiştir. Vakıflar bünyesinde, Üsküpzte, toplumun başta dini olmak üzere, iktisadi ve içtimai birçok ihtiyaçları karşılanmıştır. Vakıflar, şehre çok önemli kalıcı etkilerde bulunmuştur. Bunların en bariz örnekleri ise- Üsküpzteki en eski vakıf eseri olan Sultan II. Murad Camii olmak üzere- hala ayakta kalan vakıf eserleridir. Mimari açıdan önemli yere sahip olan bu eserler Üsküp şehrinin en önemli tarihi mirasıdır.