Bor içeren sülfonil hidrazon bileşiklerinin sentezi, yapılarının belirlenmesi ve biyolojik aktiviteleri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ümit KANTOĞLU

Danışman: Ümmühan Özdemir Özmen

Özet:

Bu çalışma üç aşamada gerçekleştirilmiş olup ilk aşamada, bor içeren alkil türevli sülfonil hidrazon bileşikleri sentezlenmiştir. 3-formil fenil boronik asit kullanılarak sentezlenen bileşikler, kısa sürede ve çevre dostu özelliğe sahip tek-kap yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Sentezlenen bileşikler sırasıyla; 3-formilfenilboronikasitmetansülfonilhidrazon (Bor-msh), 3-formilfenilboronikasitetansülfonilhidrazon (Bor-esh), 3-formilfenilboronikasit propan- sülfonilhidrazon (Bor-psh) ve 3-formilfenilboronikasitbütan- sülfonilhidrazon (Bor bsh)’dur. Sentezlenen bileşiklerin yapıları element analizi (CHNS), 1H-NMR, 13C-NMR ve FT-IR spektroskopik yöntemlerle analiz edilmiştir. İkinci aşamada, sentezlenen bileşiklerin biyolojik aktiviteleri incelenmiştir. Bor türevlerinin Gram-pozitif bakteriler (Staphylococcus aureus ATCC 29213 ve Staphylococcus epidermidis ATCC 35984) ve Gram-negatif bakterilere (Escherichia coli ATCC 8739 ve Pseudomonas aeruginosa ATCC 22853) karşı antibakteriyal aktiviteleri in vitro olarak test edilmiştir. Bileşikler, bakteri türlerine karşı önemli bir inhibisyon etki sergilemiş olup genellikle geleneksel tedavilere dirençli biyofilm ile ilişkili enfeksiyonlarla mücadelede umut verici antibiyofilm aktivite göstermişlerdir. Ayrıca antikanser aktiviteleri insan meme kanseri hücre hattı MDA-MB-231 (ATCC HTB 26) üzerinde MTT hücre canlılığı deneyi kullanılarak ve antioksidan aktiviteleri de DPPH radikal temizleme yöntemi kullanılarak değerlendirildi. Tezin son aşamasında sentezlenen bileşiklerin bakteri enzimleriyle ve meme kanseri hücre hattı üzerinde MDA-MB 231(ATCC HTB-26) üzerinde moleküler etkileşimlerini incelemek amacıyla moleküler yerleştirme çalışmaları (Molekuler doking) gerçekleştirildi. Sonuçlar bor bileşiklerinin bakteriyel enzim sistemleri ve meme kanseri hücre hatları ile güçlü bağlanma etkileşimlerine sahip olduğunu gösterdi. Ayrıca sentezlenen bileşiklerin farmakokinetiğini tahmin etmek için ADME çalışmaları yapıldı ve hesaplamalar bileşiklerin iyi ilaç benzeri davranışlar gösterdiğini desteklemiş oldu. Deneysel sonuçlar ve in silico çalışmaları bor bileşiklerinin aktivitesinin genellikle zincir uzunluğunun artışıyla arttığını gösterdi.

Anahtar Kelimeler : Sülfonil hidrazonlar, sülfonamidler, antibakteriyel aktivite, bor içeren bileşikler