Okul Öncesi Döneme Yönelik Çizgi Filmlerde Yer Alan Toplumsal Cinsiyet Eşitliğine Ait Göstergelerin İncelenmesi (Trt Çocuk Kanalı Örneği)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Nurten LAHİ

Danışman: HALÜK ÜNSAL

Özet:

Bu tez çalışmasında Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) Çocuk kanalında yayınlanan 5 çizgi filmin toplumsal cinsiyet eşitliğine ait göstergelerin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda TRT Çocuk kanalında yayınlanan yerli yapım “Ciciki”, “Canım Kardeşim”, “Biz İkimiz”, “Niloya” ve “Maysa ve Bulut” çizgi filmlerinin beşer bölümü olmak üzere toplamda 25 bölüm incelenmiştir. Araştırma nitel araştırma özelliği taşımaktadır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden içerik analizi kullanılmıştır. Ayrıca kategoriler Göstergebilimsel analiz ile incelenmiştir. Çizgi filmlerin toplumsal cinsiyet eşitsizliği yönünde mesajlar içerdiği tespit edilmiştir. “Ev İçinde ve Ev Dışında Yapılan İşler Kategorisi”nde elde edilen bulgular doğrultusunda incelenen çizgi filmlerin toplumsal cinsiyet eşitsizliği yönünde mesajlar içerdiği ve çizgi film karakterlerin toplumsal cinsiyet rollerinde kalıp yargılara temel oluşturacak şekilde yansıtıldığı saptanmıştır. Benzer bulgulara “Duygular ve Kişilik Özellikleri Kategorisi”nde de rastlanılmıştır. İnsani olan duyguların dişil ve eril karakterler ile kalıp yargılara temel oluşturacak nitelikte olduğu saptanmıştır. “Çizgi Karakterlerin Kıyafet Türü ve Renkleri Kategorisi”nde elde edilen bulguların da toplumsal cinsiyet rollerinde kalıp yargılar oluşturacak nitelikte olduğu yönündedir. Gerek renk gerek desen seçiminde dişil ve eril ayrımı tespit edilmiştir. Sonuç olarak TRT Çocuk kanalında yayınlanan yerli yapım 5 çizgi filmde toplumsal cinsiyet eşitsizliğine yönelik bulgular saptanmış ve bu doğrultuda önerilerde bulunulmuştur