Türkiye'de katı atıkların kaynağında ayrı toplanmasına ve geri dönüşümün hayata geçirilmesine ilişkin sorunlar ve çözüm önerileri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Öğrenci: OSMAN ŞENAYDIN

Danışman: TAHİR ATICI

Özet:

Ülkemizde son 15 yılda yaşanan gelişmeler neticesinde, vatandaşların ürettiği atık miktarı artmış ve atık yönetimiyle ilgili konular AB üyelik süreci doğrultusunda önem kazanmıştır. Düzenli depolamaya geçişin tamamlanması büyük ölçüde başarılsa da atıkların kaynağında ayrı toplanması ile ilgili sorunlar henüz aşılamamıştır. Bu sebeple; karışık atık toplanması neticesinde atık yönetimi ile ilgili teknik uygulamalar zorlaşmış ve maliyetler önemli ölçüde artmıştır. Atıkların kaynağında ayrı toplanması ile ilgili pek çok paydaş bulunmaktadır ve mevzuattaki bazı belirsizlikler nedeniyle bu paydaşlar arasında önemli görüş ayrılıkları oluşmuştur. Finansman sağlamakla mükellef tutulan taraflar sistemi yeterli ölçüde desteklemediği, bazı alanlarda kurumlar arasında yetki karmaşası olduğu ve bazı paydaşlarca sistemin unsurları suiistimal edildiği için atık sahadan toplanamamış ve sokak toplayıcıları gibi sorunlar ortaya çıkmıştır. Neticede ulusal mevzuatta öngörülen sistemin uygulanması ve atıkların hanelerden ayrı toplanarak geri dönüşüme kazandırılması istenilen ölçüde başarılamamıştır. Bu sistemin çalışır hale getirilmesi için; finansman mekanizmasının tekrar tanımlanması, sistemin aktörleri arasındaki rol ve sorumluluk paylaşımının gözden geçirilerek yeniden düzenlenmesi, sahada uygulama yapan kurum ve kuruluşların denetleme ve cezai yaptırım uygulama yetkilerinin güçlendirilmesi ve sosyal boyutları da olan sorunlara çözüm geliştirilmesi için kurumlar arasında işbirliğinin geliştirilmesi gerekmektedir.