Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, ANESTEZİYOLOJİ VE REANİMASYON ANABİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Dr. SEMİN TURHAN
Danışman: Berrin Işık
Özet:
Giriş: Bilim ve teknolojide yaşanan gelişmeler, tanı ve tedavi metodlarının gelişmesi her yaş grubunda olduğu gibi intrauterin dönemden başlayarak, yeni doğan, erken çocukluk ve çocukluk döneminde de anestezi maruziyetini artırmaktadır. Çocukluk döneminin özellikle sinir sistemi gelişimi açısından erişkinden farklı özellikler göstermesi çocuklarda bu sistemleri etkileyen ilaçların daha detaylı araştırılmasına neden olmaktadır. Kognitif fonksiyonları baskıladığı düşünülen birçok anestezik ajanın beyin fonksiyonlarını hangi şekilde ve ne kadar sürede etkilendiği ise yeterince açık değildir. Çocuklarda anestezi maruziyetinin nörotoksik olup olmadığını ortaya koymayı amaçlayan klinik, deneysel ve hücre kültürü çalışmaları artan bir ilgiyle sürdürülmektedir. Ancak bildirilen sonuçlar çelişkili olup henüz fikir birliğine varılmamıştır.
Materyal ve Metod: Bu deneysel araştırmada 21 günlük ratlara santral sinir sisteminin gelişiminin en yoğun olduğu dönemde sevofluran ve deksmedetomidin anestezisi verilerek ratların kognitif fonksiyonlarında gerileme olup olmadığı RAM testi ile değerlendirildi. RAM testi uygulamasından sonra yavru ratların beyin doku örnekleri histopatolojik olarak nöron hasarı ve apoptozis yönünden değerlendirildi. Ratlar randomize 6 gruba (n=6) ayrıldı. RAM testine alınan ratlara daha sonra gruplarına göre anestezik ajanlar verildi. Grup I: Cerrahi girişim uygulanan deneysel çalışmalarda etkilerinin değerlendirilmesi planlanan ilaçların uygulanmadığı bir kontrol grubu (n=6) oluşturuldu. Grup II’ ye 4 saat %2,5 Sevofluran, Grup III’e 4 saat %2,5 Sevofluran + 0,5 μg/kg Deksmedetomidin, Grup IV’e 4 saat %2,5 Sevofluran + 5 μg/kg Deksmedetomidin, Grup V’e 0,5μg/kg Deksmedetomidin, Grup VI’ya 5 μg/kg Deksmedetomidin verildi. 3 gün sonra tekrar RAM testine alınan ratların kognitif fonksiyonları referans hafıza hatası, çalışan hafıza hatası, hiperaktivite, anksiyete yönünden değerlendirildi.
Bulgular: Sevofluran anestezisi sonrası kognitif fonksiyonlar anlamlı bir şekilde bozulmaktadır. Deksmedetomidin sevofluranın kognitif fonksiyonlar üzerine etkisini doz bağımlı olarak değiştirmektedir. Deksmedetomidin 5 μg/kg dozda hiperaktiviteye sebep olabilir. Apoptosiz açısından CA3 bölgesi hariç gruplar arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır.
Sonuç: Anestezinin kognitif fonksiyonlar ve apoptosiz üzerinde etkisi artan bir ilgiyle incelenmektedir. Yapmış olduğumuz bu çalışma sonucunda uygun dozlarda deksmedetomidinin sevofluran ile birlikte kullanılmasının kognitif fonksiyonlar açısından olumlu yönde etki sağlayabileceğini söyleyebiliriz