Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Sümeyra KUŞ ORDU
Danışman: Oktay Yıldız
Özet:
Tıbbi görüntüleme raporları, hastalıkların teşhis ve tedavisinde önemli bir rol oynamaktadır. Tedavi sürecinde özellikle en son tetkik edilen tıbbi görüntüleme raporları kullanılıyor olsa da hastaya ait önceki görüntüleme raporlarının da dikkate alınması önemli olabilir. Hastanın durumu ve tedavi sürecinin etkileri önceki görüntüleme sonuç raporlarının dikkate alınmasıyla en doğru bir şekilde belirlenebilir. Günümüzde yaygın olarak kullanılan sağlık bilgi sistemleri hastalara ait klinik bilgilerle birlikte tüm tıbbi görüntüleme raporlarını da saklamaktadır. Ülkemizde, e-Nabız ile kişilere ait tüm sağlık bilgileri tek bir noktadan erişilebilir hale gelmiştir. Hekimler bu sistem sayesinde hastalara ait sağlık bilgilerine erişebilmekte, tanı ve tedavide bu bilgileri kullanabilmektedirler. Ancak geçmiş sağlık verilerine tek tek erişmek ve yeniden yorumlamak hekim açısından oldukça zahmetli ve zaman alıcıdır. Çalışmada tıbbi görüntüleme raporlarının otomatik özetlenmesi ve tanı ve tedavi sürecinde etkin bir şekilde kullanılması amaçlanmıştır. Özetleme çalışmasında, Tıbbi Görüntüleme Merkezlerinden alınan 2457 tıbbi görüntüleme raporu kullanılmıştır. Tıbbi görüntüleme raporlarının özetlenmesi için literatürde sıklıkla kullanılan doğal dil işleme yöntemleri kullanılmıştır. Doğal dil işleme verilerin önişlem sürecinde kullanılmıştır. Verinin vektörlerle ifade edilmesinde ve model çıkarımında literatürde yaygın ve başarılı bir şekilde kullanılan farklı metin özetleme yaklaşımları kullanılmıştır. Doğal dil işlemenin gelişiminde etkin rol oynayan derin öğrenmeyle de özetleme çalışmaları yapılmıştır. Elde edilen model başarıları ROUGE metriği ile değerlendirilmiştir. ROUGE, sistem tarafından oluşturulan özeti insan tarafından oluşturulan özet ile karşılaştırmaktadır. Elde edilen özetler, doktor tarafından oluşturulan ve tıbbi görüntüleme raporlarının önemli kısımlarının vurgulandığı sonuç ve not bölümüyle kıyaslanmıştır. Raporların sonuç bölümünde yer alan kritik bulgular, çalışmada elde edilen özette de yer almıştır. Türkçe metinlerin özetlenmesi üzerine yapılan çalışmalarının azlığı ve sağlık alanında özetleme sistemlerine olan ihtiyaç, bu çalışmayı önemli kılmaktadır.
Anahtar Kelimeler : Doğal dil işleme, metin özetleme, tıbbi görüntüleme raporu,
radyoloji