Ratlarda civa kloridin akciğer dokusuna etkisi üzerine sodyum selenit ve vitamin E'nin koruyucu rolü


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Öğrenci: EMİNE TÜRK

Eş Danışman: AYŞE ASLANTÜRK, YUSUF KALENDER

Özet:

Çevresel ve endüstriyel kirleticilerin en önemlilerinden olan cıva insan ve hayvan sağlığını olumsuz etkilemektedir. Bu çalışmada 300-320 gr ağırlığında erkek Wistar ratlar kullanılmıştır. Ratlar kontrol grubu (n=6) ve uygulama grubu (n=42) olmak üzere iki gruba ayrılmıştır. Uygulama grubu da kendi içerisinde yedi gruba ayrılmıştır. Bunlar: sodyum selenit uygulanan grup, vitamin E uygulanan grup, vitamin E+sodyum selenit uygulanan grup, civa klorid uygulanan grup, sodyum selenit+civa klorid uygulanan grup, vitamin E+civa klorid uygulanan grup, sodyum selenit+vitamin E+civa klorid uygulanan grup. 4 hafta süren muameleden sonra her bir ratın akciğer dokusu ışık mikroskobunda incelenmiş ve akciğer dokularındaki süperoksit dismutaz (SOD), katalaz (CAT), glutatyon peroksidaz (GPx) ve glutatyon-S-transferaz (GST) aktiviteleri ve MDA seviyeleri ölçülmüştür. Dördüncü haftanın sonunda kontrol, sodyum selenit, vitamin E ve vitamin E+sodyum selenit grupları arasında herhangi bir fark gözlenmemiştir. Civa klorid muameleli grupta süperoksit dismutaz (SOD), katalaz (CAT), glutatyon peroksidaz (GPx) ve glutatyon-S-transferaz (GST) aktivitelerinde kontrol grubuna göre anlamlı bir azalma gözlenirken, MDA seviyesinde kontrole göre anlamlı bir artış gözlenmiştir. Vitamin E+civa klorid, sodyum selenit+civa klorid ve sodyum selenit+vitamin E+civa klorid muameleli gruplarda araştırılan parametreler üzerine tamamen olmasa da koruyucu etkilerinin olduğu gözlenmiştir. Civa klorid muameleli gruptaki ratların akciğerlerinde birtakım histopatolojik değişiklikler meydana geldiği tespit edilirken, vitamin E+civa klorid, sodyum selenit+civa klorid ve sodyum selenit+vitamin E+civa klorid muameleli ratların akciğerlerinde ise daha az histopatolojik değişiklik gözlenmiştir. Sonuç olarak vitamin E, sodyum selenit ve vitamin E+sodyum selenit civa kloridin sebep olduğu akciğer toksisitesini azaltmış ancak tam olarak koruma sağlamamıştır.