Çoklu Ortamlar ile Desteklenen Çevre Eğitimi Programının Çocukların Çevreye Yönelik Tutum ve Farkındalığa Etkisinin İncelenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Aycan Buldur

Danışman: ESRA ÖMEROĞLU

Özet:

Bu araştırma çoklu ortamlar ile desteklenen çevre eğitimi programının çocukların çevreye yönelik tutumlarına ve farkındalıklarına olan etkisinin incelenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çevre Eğitimi Programının anasınıfına devam eden çocukların çevreye yönelik tutum ve farkındalıklarına etkisi ön test-son test kontrol gruplu deneysel desenle incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubu amaçlı örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Çalışma grubunun belirlenmesi sürecinde; deney ve kontrol grubundaki çocukların benzer kültürel özelliklere sahip olmalarına dikkat edilmiştir. Sivas il merkezinde bulunan iki ilkokulun öğleden önce eğitim veren anasınıfları çalışma grubu olarak belirlenmiştir. Ana sınıflarından biri deney diğeri ise kontrol grubunu oluşturmuştur. Deney grubunda 20 ve kontrol grubunda 20 olmak üzere toplam 40 çocuk araştırmanın çalışma grubunu oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen Genel Bilgi Formu ile Soydan ve Samur (2013), tarafından geliştirilen Okul Öncesi Çocukları için Çevre Farkındalığı ve Tutum Ölçeği kullanılmıştır. Ölçek, ilk boyutu (tutum) 14 madde ve ikinci boyutu (farkındalık) 12 madde olmak üzere toplamda 26 maddeden oluşmaktadır. Çevre eğitiminin ana sınıfına devam eden çocukların çevreye yönelik tutum ve farkındalıkları üzerindeki etkisini ortaya koymak amacıyla araştırmacı tarafından geliştirilen Çoklu Ortamlar ile Desteklenen Çevre Eğitimi Programı uygulanmıştır. Çoklu Ortamlar ile Desteklenen Çevre Eğitimi Programı 16 oturumdan oluşmuştur. Eğitim programı 8 hafta boyunca haftada iki gün araştırmacı tarafından deney grubuna uygulanmıştır. Çoklu Ortamlar ile Desteklenen Çevre Eğitimi Programının çocukların çevreye yönelik tutum ve farkındalıklarına etkisini incelemekte bağımsız gruplarda karşılaştırma yapmak için Mann Whitney U Testi, bağımlı gruplarda karşılaştırma yapmak için ise Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi kullanılmıştır. Analizlerde anlamlılık seviyesi olarak .05 olarak belirlenmiştir. Eğitimin kalıcılığını tespit etmek amacıyla, eğitim programı tamamlandıktan dört hafta sonra deney grubunda yer alan çocuklara Okul Öncesi Çocukları için Çevre Farkındalığı ve Tutum Ölçeği tekrar uygulanmıştır. Elde edilen bulgular sonucunda; Çoklu Ortamlar ile Desteklenen Çevre Eğitimi Programının, çocukların çevreye yönelik tutum ve farkındalıklarında etkili olduğu ve bu etkisinin kalıcı olduğu saptanmıştır. Araştırma sonuçları doğrultusunda; okul öncesi öğretmenlerine ve araştırmacılara yönelik öneriler sunulmuştur.