Anasınıfına devam eden hafif düzeyde zihinsel yetersizlikten etkilenmiş çocukların ve aynı sınıfa devam eden yazı farkındalığı düşük olan çocukların yazı farkındalığı becerileri üzerinde paylaşımlı kitap okumanın etkililiği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Öğrenci: DAVUT ASLAN

Danışman: EMİNE RÜYA ÖZMEN

Özet:

Bu araştırmanın amacı, anasınıfına devam eden hafif düzeyde zihinsel yetersizlikten etkilenmiş çocukların ve aynı sınıfa devam eden yazı farkındalığı düşük olan çocukların yazı farkındalığı becerileri üzerinde paylaşımlı kitap okumanın etkililiğini belirlemektir. Ayrıca paylaşımlı kitap okumanın, çocukların diğer erken okuryazarlık becerilerinden olan sözcük bilgisi, harf bilgisi ve dinlediğini anlama becerileri üzerinde de etkili olup olmadığı araştırılmıştır. Araştırmada tek denekli deneysel desenlerden olan denekler arası çoklu yoklama deseni kullanılmıştır. Araştırmaya yaşları 48-72 ay aralığında bulunan zihinsel yetersizlikten etkilenmiş üç çocuk ve aynı sınıfa devam yazı farkındalığı düşük olan 15 çocuk dahil edilmiştir. Araştırma sürecinde geliştirilmiş olan Paylaşımlı Kitap Okuma Programı uzman görüşleri sonucunda okul öncesi dönem çocuklarının gelişim özelliklerine uygun olduğu görülen beş kitap ve her kitap ikişer kez okunacak şekilde on oturum olarak planlanmış ve uygulanmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Yazı Farkındalığı Kontrol Listesi, Erken Okuryazarlık Testi (EROT) ve sosyal geçerlik formları kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, hem zihinsel yetersizlikten etkilenmiş çocukların hem de yazı farkındalığı düşük olan çocukların yazı farkındalığı becerileri başlama düzeyine göre öğretim sonunda gelişme göstermiş ve bu becerilerin kalıcılığı üç ve altı hafta sonra yapılan izleme değerlendirmelerinde de tespit edilmiştir. Ayrıca çocukların diğer erken okuryazarlık becerilerinden olan sözcük bilgisi, harf bilgisi ve dinlediğini anlama becerileri ön testlere göre son testlerde artış göstermiştir. Bunun yanı sıra uygulama süreci sonunda çocuklar, anneler ve öğretmenler ile yapılan yüz yüze görüşmeler sonucunda sosyal geçerlik verileri toplanmıştır. Bu kapsamda çocuklar paylaşımlı kitap okuma uygulamasına yönelik olumlu görüş bildirmişler, anneler ve öğretmenler ise uygulama süreci sonunda çocukların erken okuryazarlık becerilerinin geliştiğini belirtmişlerdir. Elde edilen bulgular, alanyazında yapılmış olan başka çalışmalar göz önünde bulundurularak tartışılmış, ileri araştırmalara ve uygulamalara yönelik öneriler sunulmuştur.