Okul öncesi öğretmenlerinin çocukluk anlayışı


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Öğrenci: MÜGE KUNT BULUT

Danışman: NESLİHAN AVCI

Özet:

Bu çalışmada okul öncesi öğretmenlerinin çocukluk anlayışlarını hem niteliksel hem de niceliksel olarak değerlendirmek amaçlanmıştır. Karma metot yöntemi kullanılarak yapılan bu araştırmanın nitel boyutunda çalışma grubunu, amaçlı örnekleme yönteminden uygun örnekleme tekniği kullanılarak ulaşılan Ankara İli Merkez İlçelerinde görev yapan 51 okul öncesi öğretmeni oluşturmuştur. Nicel boyutunda ise kartopu örnekleme tekniği ile Türkiye genelinde 557 okul öncesi öğretmenine ulaşılmıştır. Veri toplama aracı olarak nitel boyutta yarı yapılandırılmış görüşme sorularından yararlanılmış, nicel boyutta ise araştırmacılar tarafından geliştirilen Çocukluğa Bakış Sıfat Listesi kullanılmıştır. Görüşme soruları, okul öncesi öğretmenlerinin çocuğa ve çocukluğa bakış açılarını, çocukların temel gereksinimleri ve hakları konusunda neler düşündüklerini, çocuklarla çalışmanın zorlukları ile avantajları hakkındaki görüşlerini ve çocuklara karşı sorumluluklarının neler olduğunu içermektedir. Çocukluğa Bakış Sıfat Listesi 72 sıfattan oluşan çocuk algısını ölçen bir araç olarak geliştirilmiştir. Görüşme soruları içerik analizi yaklaşımı ile analiz edilmiş, Çocukluğa Bakış Sıfat Listesi ile elde edilen veriler de SPSS 20 paket programı aracılığı ile analiz edilmiştir. Sonuç olarak, çalışmaya katılan okul öncesi öğretmenleri çocuğa ve çocukluğa karşı genel olarak olumlu bir bakış açısına sahiptir. Haklar ve gereksinimlere ilişkin okul öncesi öğretmenlerinin anlayışlarına göre çocukların en çok sevgiye gereksinim duydukları, korunma ve güvende olma hakkına sahip oldukları, en önemli haklarının ise anne ve babaya sahip olma hakkı olduğu görülmektedir. Katılım hakkı konusunda evde, okulda ve toplumda çocukların görüşlerine başvurulması gerektiği, okulda en çok etkinlik seçiminde çocukların görüşlerinin alındığı ve alınan kararlarda çocukların görüşlerinin daha etkili olduğu belirlenmiştir. Okul öncesi öğretmenlerinin çocukla çalışma anlayışlarına göre, çocuklarla çalışmanın en büyük avantajı çocukların doğal ve masum olmaları, en zor tarafı da velilerle iletişim problemidir. Ayrıca okul öncesi öğretmenlerinin çocuklara karşı mesleki sorumluluklarının çocukları iyi bir birey olarak yetiştirmek olduğu, çocuklara karşı vicdani sorumluluk hissettikleri ve bir yetişkin olarak gereksinimi olan ve zor durumdaki tüm çocuklara yardım etme sorumluluğu hissettikleri belirlenmiştir