Farklı Yöntemlerle Üretilmiş Çelik Yaya Üst Geçitlerinin 2018-Çythye’Ye Göre Uygunluğunun Araştırılması; Ankara İli Örneği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Akın ÜNAL

Danışman: GÖKHAN DURMUŞ

Özet:

Çelik yapı tasarımında ÇYTHYE-2018 yönetmeliği ile TS-648 standardında belirtilen hesaplamalar dikkate alınarak 2018 yılından önce yapılmış ve çelikten imal edilmiş üst geçitler araştırılmıştır. Çalışmada tasarım prensipleri, yük kombinasyonları, göreli kat ötelemeleri, TBDY-2018 ve DBYBHY-2007 deprem yönetmelikleri kapsamında incelenmiş ve standart ve yönetmeliklerin zayıf ve güçlü yönleri üzerinde durulmuştur. Bu tez kapsamında, Ankara Büyükşehir Belediyesi (ABB) tarafından eski standart/yönetmeliklere göre statik projesi onaylanan ve imal edilen orta ayaklı, kemerli ve pilonlu olmak üzere üç ayrı tipteki çelik yaya üst geçit projesi incelenmiştir. Çelik üst geçitlerin hem yapıldığı yıldaki durumu hem de yeni yönetmelikteki (ÇYTHYE-2018) durumları araştırılmıştır. Analizde, inşaat mühendisliğinde yaygın olarak kullanılan yapısal analiz programlarından SAP2000 programı kullanılmıştır. Tez çalışmasında üst geçitlerdeki iç kuvvetler, kapasite oranları ve düşey deplasman değerleri imal edildiği yıldaki yönetmelik/standartlarla karşılaştırılmış ve güncel yönetmeliklere göre çözüm önerileri hazırlanmıştır. Ayrıca, sistemlerin enkesit koşulları ve kapasite oranı sınırlarına göre kesitler düzenlenmiş ve tonaj hesaplaması yapılmıştır. Sonuçta, güncel standart/yönetmeliklerle yapılan analize göre üç sistemin de iç kuvvetlerinde artış ve kapasite oranlarında azalma olduğu tespit edilmiştir. Sistemlerde en yüksek iç kuvvetlerin oluştuğu ilk 6 eleman grubuna göre yapılan hesapta, kapasite kullanım oranı ortalama olarak %28 oranında azalmıştır. Yeni kesitlerin atandığı sistemlerin tonajlarında ortalama %20 oranında bir azalma olmuştur. Güncel standartlar/yönetmelikler büyük çoğunlukla kamu yararına yapılan çelik üst geçitlerin daha ekonomik olarak tasarlanabilmesine olanak sağlamaktadır. Aynı zamanda, yeni çelik yapılar yönetmeliğinin bu avantajlarıyla birlikte çelik yapıların eskiye göre daha çok tercih edilmesinde rol oynayacağı görülmektedir.