Ortaokul 7.sınıf öğrencilerinin beşeri coğrafya kavramlarına ilişkin algılarının kelime ilişkilendirme testi aracılığıyla incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Öğrenci: ARCAN AYDEMİR

Danışman: TURHAN ÇETİN

Özet:

Araştırmanın temel amacı ortaokul 7.sınıf sosyal bilgiler müfredatında yer alan 'ülkemizde nüfus' ünitesinde geçen bazı kavramlara ilişkin öğrenci algılarını belirleyerek kavram yanılgılarını ortaya çıkarmaktır. Araştırmada yöntem olarak nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim deseni kullanılmıştır. Bu yöntem sayesinde farkında olduğumuz ancak tam anlamıyla kavrayamadığımız olguları araştırmak amaçlanmıştır. Araştırmada çalışma grubu amaçlı örnekleme yoluyla belirlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 2013-2014 eğitim-öğretim yılında çeşitli ortaokullarda (7 Mart Ortaokulu, Vakıfbank İlkokulu, Gazi Ortaokulu) öğrenim gören 94 öğrenci oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak dil bilimci, alan uzmanı ve ölçme değerlendirme uzman görüşü önerileri doğrultusunda araştırmacı tarafından hazırlanan kelime ilişkilendirme testi kullanılmıştır. Kelime ilişkilendirme testi aracılığıyla öğrencilerin 'Ülkemizde Nüfus' ünitesinde yer alan 14 kavrama ilişkin algıları incelenmiştir. (nüfus, nüfus yoğunluğu, vatandaş, tarım, ekonomi, göç, kentleşme, yerleşme, kasaba, il, ilçe, büyük şehir, ulaşım, köy). Verilerin analizinde nitel veri analizi yöntemlerinden betimsel analiz kullanılmıştır, her bir kavrama ilişkin öğrencilerin algılarını betimlemek ve kavramlar arası ilişkileri ortaya koymak için frekans tabloları oluşturulmuştur. Bu frekans tablosundan yaralanarak kavram ağı hazırlanmıştır. Araştırma sonucunda öğrencilerin hem kavram algılarının hem de kavram yanılgılarının bireysel farklılıkları bağlamında değişiklik gösterdiği anlaşılmaktadır. Bununla birlikte kelime ilişkilendirme testleri yardımıyla öğrencilerin kavram yanılgılarının belirlenebileceği ve söz konusu yanılgıların olası sebeplerine yönelik fikir sahibi olunabileceği görülmektedir.