Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Ömer ŞAHBAZ
Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Cemile Nakış Karamağaralı
Eş Danışman: Özlem Sağıroğlu Demirci
Özet:
Kültür varlıkları, geçmiş medeniyetlerle ilgili tarihi, kültürel, sosyal, teknik ve teknolojik çok önemli bilgileri barındırmaları yanı sıra ve bu bilgilerin gelecek nesillere aktarım bağlamında da korunmaları önem arz eden değerlerdir. Ancak kültür varlıklarının korunmasına olan ilginin bilimsel koruma kuramına evrilmesi yakın geçmişte gerçekleşebilmiştir. Yapıların bilinçli müdahalelerle çağdaş yaşam içinde kullanılarak korunmasının ortaya çıkan problemlerin en kısa sürede müdahale görmesi ve büyümeden engellenmesi gibi faydaları olduğu fark edilince; yeniden işlevlendirme kavramı önemli hale gelmiştir. Kültür varlıklarının özgün işlevlerinin çağdaş toplumda yeri olmadığı veya o işlev ile kullanımının plan organizasyonu, konfor koşullarının sağlanamaması veya ulaşım gibi sebeplerle mümkün olmadığı durumlarda, yapıya zarar vermeyecek ve istenen zamanda yapının özgün haline dönmesine engel olmayacak işlevlerle yapıyı kullanıma kazandırma yolu ile koruma ön plana çıkmıştır. Bu bağlamda çeşitli sebeplerle terkedilmiş veya kullanımı azalan kiliseler de yeniden işlevlendirilen yapılar arasında yerini almıştır. Bu tez kapsamında Türkiye ve Avrupa’daki kiliselerin çağdaş yaşama kazandırılmak bağlamında farklı işlevlerle restorasyonları incelenmiş ve işlevin getirdiği olumlu ve olumsuz durumlar kapsamında karşılaştırılmıştır. Elde edilen sonuçlar, ülkemizde çok fazla müdahale gerektirmeyen müze, kültür merkezi gibi işlevlerin tercih edildiğini ancak Avrupa’da ofis, kitapevi, otel, konut, restoran gibi alışılmışın dışında işlevlerin kilise yapılarının değerlendirilmesinde tercih edildiğini göstermiştir. Bu çalışma ile Türkiye’deki ve Avrupa’daki işlev çeşitliliği karşılaştırılmış, seçilen örnekler üzerinden Venedik Tüzüğü’nde belirtilen kurallar doğrultusunda kiliselere yapılan müdahaleler değerlendirilmiştir. Yapılan müdahaleler ile kiliselerin özgünlüğünün korunup korunmadığı tartışılmıştır.
Anahtar Kelimeler : Koruma, Restorasyon, Yeniden İşlevlendirme, Kilise