Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, HEMŞİRELİK ANABİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Ayşe Özcan
Danışman: Naile Bilgili
Özet:
Araştırma bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerde el egzaması sıklığını ve ilişkili faktörleri incelemek amacıyla kesitsel tipte yapılmıştır. Çalışmanın evrenini Gazi Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi Gazi Hastanesi’nde çalışan 764 hemşire oluşturmakta olup evrenin %78,6’sına (601) ulaşılmıştır. Araştırmanın verileri Türkçe NOSQ-2002/ Uzun Versiyon Nordik Mesleki Deri Hastalıkları Belirleme Anketi aracılığıyla toplanmıştır. Verilerin değerlendirmesinde sayı, yüzde, Pearson-χ2, lojistik regresyon analizleri kullanılmıştır. Çalışmaya katılan hemşirelerin %93,5’i kadın, %41,3’ü 30-39 yaş arasındadırlar. Araştırmaya katılan hemşirelerde el egzaması prevelansı %30,6 bulunmuştur. Egzaması olan hemşirelerin %76,6’sı yataklı bölümlerde çalışmakta, %57,6’sının günlük çalışma süresi 12 saatten fazla ve %50’si 1-5 yıl arasında çalışmaktadırlar (p<0.05). Egzaması olan hemşirelerin %95,1’inin geçmişinde egzama öyküsü, %23,4’nün özgeçmişinde döküntü öyküsü vardır (p<0.05). Egzaması olan hemşirelerin %86,4’ü günde 20 defadan fazla el yıkadığını; %38’i sabun, %88’i antiseptik sabun kullandığını; %72,3’ü ellerine ilaçların temas ettiğini, %76,6’sının antibiyotik ilaçlara teması olduğunu ifade etmişlerdir (p<0.05). Kadınların, erkeklere göre egzama riski 7,5 kat, özgeçmişinde egzama olanların 24,8 kat, alerji tanısı olanların 18,1 kat, yataklı serviste ve yoğun bakımda çalışanların riski sırasıyla 7,6 ve 3,9 kat daha fazladır. Mesleki çalışma süresinin egzama üzerinde anlamlı bir risk faktörü olduğu belirlenmiştir (p<0,05). 1-5 yıldır çalışanların, >10 yıl çalışanlara göre egzama riski 2,5 kat, 6-10 yıldır çalışanların, >10 yıl çalışanlara göre egzama riski 3,6 kat daha fazladır. Anestezik gaz maruziyeti olanların riski 12,9 kat, makyaj ürünleri maruziyetinin 1,9 kat daha fazladır. Sonuç olarak hemşirelerin çalışma saatleri arttıkça, el yıkama sıklığı arttıkça, sabun kullanımı, ilaçlar/antibiyotik teması artıkça egzamaya ilişkin semptoplar artmaktadır. İş sağlığı hemşireliği kapsamında çalışma ortamındaki el egzamasına neden olan riskler belirlenmeli ve riskleri azaltmaya/yok etmeye yönelik önlemler alınmalı, hemşirelere uygun koruyucu önlemler, uygun el hijyeni yöntemleri ve el egzaması önleyici tedbirler hakkında eğitim verilmeli, hafif, kokusuz nemlendirici losyon kullanımı sağlanmalıdır
Anahtar Kelimeler
: El egzaması, Meslek hastalıkları, Risk faktörleri, Hemşirelik