Çocuk oyunları ile değerler eğitimi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Öğrenci: EYÜP BOZKURT

Danışman: MEHMET AKİF SÖZER

Özet:

Bu çalışma, oyun ve fiziki etkinlikler dersinde yer alan çocuk oyunlarını değerler ile yoğunlaştırarak değerler eğitimini gerçekleştirmek ve çocuk oyunlarının değerler eğitiminde etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada verilerin toplanması için kişisel bilgiler formu, ön test ve son testte kullanmak amacıyla vignetteler, oyunlar sırasında ve oyundan sonra kullanmak amacıyla da gözlem formları hazırlanmıştır. Ölçeklerden biri olan vignetteler, sorumluluk, işbirliği, özgüven ve başarıyı tebrik- saygı, değerlerini içerecek şekilde hazırlanmıştır. Bu vignettelerde mendil kapmaca, yakan top, yedi kiremit ve altın bilezik oyunları kullanılmıştır. Diğer bir ölçek olan gözlem formları ise öğrencilerin oyunlar sırasında ve oyunlardan sonra hangi değerleri uygulayıp uygulamadığını belirlemek amacıyla, sorumluluk, özgüven, işbirliği ve saygı- başarıyı tebrik değerleri esas alınarak hazırlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Elazığ ili İsmet Paşa İlkokulunda bulunan iki tane üçüncü sınıf şubesinde öğrenim gören öğrencilerden toplam 40 öğrenci oluşturmaktadır. Üçüncü sınıflardan bir tanesi deney grubu olarak, diğeri ise kontrol grubu olarak belirlenmiştir. Araştırmanın nitel verilerinin analizinde betimsel analiz kullanılmıştır. Gözlem formu ile elde edilen veriler, SPSS 22.0 paket programında analiz edilmek üzere bilgisayar ortamına aktarılmıştır. Kişisel bilgilerin analizinde frekans ve yüzde kullanılmıştır. Grupların demografik veriler açısından eşitliğini ispatlamak amacıyla da Ki Kare (Kaykare) testi yapılmıştır. Gözlem formlarında elde edilen değerlere ilişkin verilerin deney ve kontrol grupları açısından karşılaştırılmasında görüşler arası anlamlı farklılık olup olmadığını belirlemek amacıyla Ki Kare (Kaykare) testi uygulanmıştır. Gözlem formlarında yer alan değerlerin toplam puanlarına ilişkin gruplar arasında anlamlı farklılık olup olmadığını belirlemek amacıyla, dağılımın normal olduğu durumlarda Bağımsız gruplar t testi uygulanmıştır. Verilerin normal dağılımda olup olmadığını belirlemek için uygunluk testi, homojenlik testi (Levene Statistic) yapılmıştır. Dağılımın normal olmadığı durumlarda ise Mann Whitney U testi yapılmıştır. Ayrıca değişkenler arası ortalamalar ve standart sapmalara dayalı cohen d hesaplanmış ve bu sonuçlar dikkate alınarak etki büyüklüğü de incelenmiş ve yorumlanmıştır. Çalışmanın bulgularına göre, uygulanan program sonucunda çalışma grubunun ön test ve son testlerinde anlamlı bir farklılık olduğu gözlenmiştir. Kontrol grubunda ise ön testte ve son testte anlamlı bir farklılık gözlenmemiştir. Gözlem formlarının analizi sonucunda ise deney grubunun değerleri daha fazla uyguladıkları görülmektedir. Gözlem formlarında deney grubu öğrencileri kontrol grubu öğrencileri arasında anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Bu çalışma sonucunda oyunlar değerler ile yoğunlaştırıldığında çocuklara değerlerin öğretilebileceği ve öğrendikleri değerlerin ise kalıcı olabileceği görülmüştür. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre araştırmacılara ve uygulayıcılara yönelik öneriler sunulmuştur.