Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, MİMARLIK ANA BİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Peyman Umre ERSAN
Danışman: Figen Beyhan
Özet:
Yer, yön, konum ve iklimsel verilerden bağımsız olarak tüm cephe yüzeylerinde benzer nitelikleri taşıyan saydam giydirme cephe sistemlerine sahip binalarda yaşanan problemlerin başında yaz aylarında iç mekânlarda oluşan aşırı ısınma ve oluşan enerji tüketimi artışı gelmektedir. Enerji performansına olumlu katkı sağlayabilmek için aşırı ısınma problemini göz önünde bulunduran mimari tasarım kararlarının alınması gerekmektedir. Çalışmada, saydam cephelere sahip yüksek katlı binalarda sıcak dönemde artan soğutma yükünü azaltmak amacıyla etkin tasarım stratejilerini tespit etmek ve tespit edilen stratejilerin etki düzeylerini belirleyen bir tasarım destek sistemi geliştirmek hedeflenmiştir. Bu amaçla kapsamlı bir literatür taraması yapılarak etkinliği bilimsel olarak kabul edilen soğutma stratejileri belirlenmiştir. Daha sonra uygulaması gerçekleşmiş, sürdürülebilir ve ekolojik yapı olma özelliği ile kabul görerek literatüre geçmiş, bütün cepheleri saydam olan 50 bina örneği analiz edilmiş ve literatürden elde edilen soğutma stratejilerinin uygulamalarda nasıl yer bulduğu ve etkinliği incelenmiştir. Tasarım karar konuları ile ilişkilendirilen soğutma stratejilerinin performans değerlendirmesi ve etki derecelerinin belirlenmesi amacıyla Cross’un beş dereceli skalasından yararlanılmıştır. Her strateji ikili karşılaştırma metodu ile teker teker karşılaştırılmış, önem dereceleri belirlenmiş ve etkinlik düzeylerinin tespiti için bağıl ağırlık matrisi hazırlanmıştır. Tüm stratejilerin amaç/fonksiyon puanları ve amaç/fonksiyon ağırlık değerleri kullanılarak en yüksek değerin en avantajlı durumu ifade ettiği toplam amaç/fonksiyon değerleri tespit edilmiştir. Sistemin belirlediği avantajlı stratejilerin sınanması amacıyla, mevcut bir ofis binasının iyileştirilmesi için senaryolar oluşturulmuş ve Design Builder simülasyon programıyla bu senaryoların soğutma yükleri hesaplanmıştır. Mevcut ofis binasında soğutma yükünü azaltma amaçlı geliştirilen senaryoların sonuçları simülasyon programıyla elde edilmiş, elde edilen sonuçlar analiz edilip karşılaştırılmış, bu veriler neticesinde geliştirilen tasarım destek sisteminin belirlediği avantajlı stratejilerin soğutma yükü üzerindeki etkileri sunulmuştur. Sonuç olarak geliştirilen tasarım destek sisteminin soğutma yüklerinin azaltılmasında tasarımcılara ilk tasarım aşaması itibariyle karar verme süreçlerinde doğru bir yönlendirme yapabileceği ispatlanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Saydam cephe, enerji verimliliği, soğutma stratejileri