Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Mustafa Zafer KADAKAL
Danışman: Semra Benzer
Özet:
İnsanoğlu doğayı sömürüp yok etmeye sanayi devrimiyle başlamış doğaya karşı hakimiyetini arttırmıştır. Hızlı üretim ve tüketim, sanayi devrimi ve insan merkezli yaklaşımlar, tükenmeyeceği düşünülen doğal kaynakların hızla tükenmeye başlaması sonucu doğanın dengesinin bozulduğunun farkına varılmıştır. Çevre sorunlarının her geçen gün artmasının sebebi insanların duyarsızlığı, bilinçsizliği ve eğitimsizliğidir. Gelecek nesilerin yaşam kalitesinin arttırılabilmesi insan faaliyetlerinin tekrar gözden geçirilmesiyle mümkündür. Araştırmanın amacı öğrencilerin geri dönüşümün çevreye etkilerine yönelik tutum düzeylerinin belirlenerek, öğrencilerin ihtiyaçları doğrultusunda bir çevre ve geri dönüşüm eğitimi geliştirilmesi için öneriler ortaya koyabilmektir. Bu araştırmanın çalışma grubunu 2020-2021 Eğitim- Öğretim yılında İstanbul ili Bahçelievler ilçesinde bulunan Bülent Ecevit Ortaokulu 5. 6. 7. ve 8. öğrencilerinden toplam 434 öğrenci oluşturmaktadır. Bu çalışmada hem nitel hem de nicel veri toplama araçları kullanılmıştır. Nicel veri toplama aracı olarak; Avan tarafından hazırlanan “Öğrencilerde Geri Dönüşümün Çevreye Etkilerine İlişkin Öğrenci Tutumları” anketi kullanılmıştır. Söz konusu araştırmada nitel verilerin eldesini ise, yarı yapılandırılmış görüşmelerle elde edilmiştir. Çalışmanın amacı nicel kısımdan alınan verilerin sonuçlarını en doğru şekilde açıklamak olduğundan, nicel kısımdaki çalışma grubundan farklı sınıf seviyelerinden rastgele seçilen 27 öğrenci ile yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında elde edilen verilerin analizi için SPSS 22.0 programı kullanılmıştır. Katılımcıların demografik bilgileri, ailelerinin demografik bilgileri, çevre ve geri dönüşümle ilgili çoktan seçmeli sorulara verdikleri yanıtların yüzdelik dağılımlarının belirlenmesinde frekans analizi kullanılmıştır. Ölçek puanlarının demografik değişkenlere göre karşılaştırılmasında veriler normal dağılıma uygun olmadığından dolayı non-parametrik analiz yöntemleri kullanılmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme formundaki sorulara öğrencilerin verdikleri yanıtlar ise araştırmacı tarafından incelenmiş, her soru için verilen yanıtlar gruplandırılmıştır. Sonrasında ilgili gruplara öğrencilerin verdikleri yanıtların kaç adet olduğu sayılmış ve öğrencilerin verdikleri yanıtlardan örnek alıntılar yapılmıştır. Araştırmaya katılan öğrencilerin verdikleri cevaplar incelendiğinde; Öğrencilerde Geri Dönüşümün Çevreye Etkilerine İlişkin Öğrenci Tutumlarının cinsiyet, anne eğitim durumu, baba eğitim durumu, anne mesleğine, baba mesleğine, okulda geri dönüşüm kutusu olup olmadığı durumlarına göre anlamlı farklılık olmadığı, eğitim gördükleri sınıf düzeyi ve aile aylık gelir durumları değişkenlerine göre anlamlı düzeyde farklılık olduğu belirlenmiştir (p< ,05). Nitel veriler incelendiğinde ise öğrencilerin; ülke ekonomisine katkı, çevre kirliliğinin önlenmesi ve doğanın korunması için geri dönüşümün öneminin farkında olmalarına rağmen geri dönüştürülebilen ürünlerin neler olduğu konusunda bilgi eksiklikleri olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin geri dönüşümün faydaları konusunda bilgi eksikliği olmadığı ancak cok az bir kısmının metal, cam, ahşap ürünlerinin geri dönüşebildiğinin diğer geri dönüştürülen ürünlerin ise farkında olmadıkları, kağıt-karton-kitap ve plastik gibi ürünlerin geri dönüştürüldüğünün farkında oldukları anlaşılmaktadır. Ülkemizde uygulanan Sıfır Atık Projesi hakkında katılımcıların yarısının bilgisi sahibi olmadığı, plastik poşet kullanımını azalttığı için plastik poşet kullanımının ücretli olmasının ise faydalı olduğu, bunun bir alışkanlık haline gelmesi gerektiği bunun da eğitim sayesinde olacağının bilincinde oldukları belirlenmiştir. Araştırmaya katılan öğrencilerin geri dönüşümün sadece kendileri için değil gelecek nesiller içinde önemli olduğu onlara yaşanabilir temiz bir dünya bırakmak gerektiğinin farkında oldukları anlaşılmaktadır.
Anahtar Kelimeler : Çevre, Geri dönüşüm, Çevreye yönelik tutum, Çevre eğitimi