Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, -, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Simla Olğaç
Danışman: Yeşim Özkan
Özet:Vasküler hasar durumunda kanamayı durdurarak hemostazı sağlayan plateletler aşırı aktivasyon sonucu trombüs oluşumuna yol açmaktadır. Trombüs kan damarlarını bloke ederek miyokard enfarktüs veya inme gibi iskemik komplikasyonlara sebep olmaktadır. Piyasada var olan antiplatelet ilaçların kanama riskini arttıcı ve primer hemostazı bozan yan etkilerinden dolayı kullanımları kısıtlanmaktadır. Dolayısıyla, dünyada ölüm nedenleri arasında birinci sırada yer alan kardiyovasküler hastalıkları azaltmak için halen etkili ve güvenli antitrombotik ilaçlara ihtiyaç duyulmaktadır. Platelet temel kollajen reseptörü Glikoprotein VI (GPVI) nın sadece plateletlerde ve prekürsörleri olan megakaryositlerde eksprese olması ve ana kanama komplikasyonlarına sebebiyet vermeden önemli ölçüde patolojik trombüs oluşumunu azaltması nedeniyle son zamanlarda GPVI güçlü ve güvenli antitrombotik tedavi için hedef olmuştur. Yeni ilaç keşfi ve geliştirilmesinde ilaçların yeniden konumlandırılarak kullanımı için, uygunluğu onaylanmış mevcut ilaçların ikincil etkilerinin bulunmasına yönelik stratejiden hareketle FDA onaylı ilaçlardan ve satışa hazır milyonlarca sentezlenmiş bileşiklerin sanal tarama için oldukça zengin bir kütüphane olması sebebiyle Molport veri tabanından GPVI reseptörü antagonistleri baz alınarak yapılan sanal tarama sonucu bileşikler seçilmiştir. Antiplatelet aktivitelerini tespit etmek amacıyla yıkanmış plateletlerde (2x108 platelet/ml) GPVI agonistleri (kollajen 3μg/ml, konvalksin 50 ng/ml) ve en güçlü platelet agonisti trombin (0,1 U/ml) ile indükleyerek oluşturulan platelet agregasyonu üzerine seçilen bileşiklerin inhibitör etkileri incelenmiştir. Güçlü platelet agregasyon inhibitörü ve GPVI antagonisti olabilecek bileşikler bulunmuştur. Elde edilen veriler güçlü ve güvenli antitrombotik bileşiklerin geliştirilmesine ışık tutacaktır.